О‘zbekiston Respublikasi Oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus sirtqi bо‘lim

4-keys: Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish
Keys bayoni:. Hozirgi kunda insoniyat oldida quyidagi muammolar mavjuddir:
1 .Xom ashyo etishmasligi muammosi;
2. Energiya bilan ta’minlash muammosi;
3. Oziq-ovkat muammosi.
Yuqori muammolarni hammasi birgalikda ekologik inqirozni vujudga keltiradi. Endi ushbu inqirozdan chiqishi yollari bormikan? - degan savolni ko`rib chiqamiz
Keys tahlili. Tabiiy resurslardan oqilona foydalanish asoslari - resurslarning aylanma xarakatini ilmiy jixatdan tashkil qilishdan iboratdir. Jamiyatning resurslarga bo’lgan talablarini va aholini sonini oshib borishini xisobiga olgan holda kengaytirilgan ishlab chiqarishni tashkil qilish zarurdir. Demak, resurslarni sarflash emas, balki qaytadan aylanma xarakatini tashkil etish kerakdir. Shu vaqtga kadar inson tabiiy resurslardan tugallanmaydigan manba sifatida foydalanib kelgan. Lekin qayta tiklanmaydigan resurslr (ruda, neft, gaz, ko’mir) tugay boshlayapti va insoniyat oldida xom ashyo va energetik resurslar etishmovchilik muammosi paydo bula boshladi.
Keys topshirig`i: Tabiiy resurslar tanqisligini bartaraf etish yo`llari bormi?
Keys yechimi:
hozirgi kunda mineral xom ashyo inqirozidan chikish yullari bilan tanishib chiqamiz:
1.Foydali qazilmalarning yangi konlarini izlab topish. Masalan, okean tubida juda boy konlar mavjud bo’lib, kelajakda ulardan samarali foydalanish usullarini ishlab chikish zarur.
2.Ikkilamchi xom ashyodan foydalanishni tashkil qilish. Mavjud texnologik jarayonlarni takomillashtirish asosiy rol uynaydi.
3. Metallarni plastmassalar bilan almashtirish xisobiga ularni tejash.
Energiya inqirozidan chiqish uchun:
1. Atomenergetikasini rivojlantirish.
2. Quyosh energiyasidan foydalanish.
3. Yer osti suvlarining issiqlik energiyasidan foydalanish.
. 4. Dengiz energiyasidan foydalanish.
. 5. Shamol energiyasidan foydalanish.