O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

Nafas olish sistemasi.
Odatda ikkita ktenidiy tipidagi jabralardan iborat. Mantiya 
bo‘shlig‘ida oyog‘i ikki yonida joylashgan. 
Qon aylanish sistemasi.
Yuragi tanasi orqa tomonida yurakoldi xaltasida joylashgan. 
Odatda yurak bitta qorinchadan va ikkita bo‘ lmachadan iborat. Yurak bo‘ lmachalari soni 
jabralar soniga mos keladi. Ayrim tuban ikki pallalilar yuragi ikkita bo‘ ladi. Boshqa 
ikkipallalilarda yurak embrional rivojlanishda dastlab ikkita bo‘ladi; keyinchalik birga qo‘shilib, 

---

keyingi ichakni o‘rab oladi. Shu sababdan orqa ichagi yurak qorinchasini teshib o‘tganga o‘ 
xshaydi.Yurak qorinchasidan oldinga va keyinga aortalar chiqadi. Ichak ustida joylashgan 
oldingi aortadan qon oyoq va mantiyaning oldingi qismiga boradi. Ichak ostida joylashgan orqa 
aorta ikkita arteriyalarga ajralib, qonni parenxima lakunlariga, ulardan perikardiy ostida 
joylashgan venoz lakunlarga olib boradi. Lakunlardan qon jabra kapillarlariga o‘tib oksidlanadi. 
Ulardan qon tomirlarui orqali yurak bo‘ lmalariga quyiladi.