O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

1.1. Oilaning asosiy vazifalari oila guruhining muhim integral 
xususiyatlari: vazifalari, tuzilishi, dinamikasi
. Oila psixologiyasida "funksiya" 
tushunchasi quyidagi ma’nolarda ishlatiladi 1) oilaning ijtimoiy institut sifatida va 
kichik guruh sifatida shaxs va jamiyatga nisbatan bajaradigan roli; 
2) oilaning jamiyat bilan munosabatlari tizimidagi xususiyatlarining tashqi 
ko‘rinishi;
3) ko‘pincha oila a’zolarining o‘z ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan faoliyati 
tushuniladi. 
Oila vazifalarini tasniflashda oila faoliyatining quyidagi sohalarini o‘z ichiga 
oladi. 

---

252 
A. N. Yelizarov tomonidan taklif etilgan oilaviy funksiyalarning tasnifi 
quyidagicha 
1. Avlod va bolalar tarbiyasi. 
2. Jamiyatning qadriyat va an’analarini asrab-avaylash, rivojlantirish va kelajak 
avlodlarga yetkazish.
3. Xavfsizlik hissi, psixologik qulaylik, "men" ning qiymati va ahamiyati, hissiy 
harorat va muhabbat hissi uchun ehtiyojlarni qondirish.
4. Barcha oila a’zolari shaxsining rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish.
6. Birgalikda dam olish faoliyatiga bo‘lgan ehtiyojlarni qondirish.
7. Birgalikda uy xo‘jaligini boshqarishni tashkil yetish, oilada mehnat taqsimoti, 
o‘zaro yordam.
8. Yaqinlar bilan muloqot qilish ehtiyojlarini qondirish, kuchli aloqa aloqalarini 
o‘rnatish.
9. Otalik yoki onalikka bo‘lgan ehtiyojning qondirilishi, bolalar bilan aloqada, 
bolalarda ularni tarbiyalash va o‘z-o‘zini anglashda.
10. Alohida oila a’zolarining xulq-atvorini ijtimoiy nazorat qilish.
11. Oilani moliyaviy qo‘llab-quvvatlashni tashkil yetish.
12. Rekreatsion - oila a’zolarining salomatligini muhofaza qilish, ularning dam 
olishini tashkil yetish;
I.V.Grebennikov ta’limotiga ko‘ra oilaning asosiy vazifalari quyidagilardan 
iborat:
Tarbiya 
beruvchi
Hissiy 
Jinsiy 
Hordiq 
Ijtimoiy 
maqom
Ma’naviy 
muloqot 
ijtimoiy 
nazorat 
Iqtisodiy
Maishiy
Reprodu
ktiv 

---

253 
Oila va nikoh turlari inson taraqqiyoti jarayonida sezilarli o‘zgarishlarga yuz 
tutdi. Bu o‘zgarishlar oilaviy munosabatlar turli xil o‘z aksini topgan. Ikkita 
tipologiyani ko‘rib chiqamiz. Birinchi tasnifda oila tuzilmalaridagi farqlar har xil 
tiplarni farqlashga asos bo‘ladi. Shu bilan birga oilalarning turlari quyidagi 
mezonlarga asoslanib ajratiladi
1. Nikoh shakli