O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

 
Kichik guruhlarning klassifikatsiyasi 
Kichik guruhlarning jamiyatda tutgan o‘rni haqida gapirganda, quyidagilarni 
ta’kidlash lozim: 
1.
Individ kichik guruhdagi ijtimoiy munosabatlarga kirishgandagina u 
shaxs bo‘lib shakllanadi. 
2.
Guruhiy faoliyatda bo‘lgan har bir individning hayotiy kuchi, mehnat 
samaradorligi ancha ortadi. Chunki mehnat mohiyat jihatdan ijtiomiy 
xaraktergan ega. Guruhiy faoliyat ibtidoiy jamoa davrida-yoq ahloqiy 
zarurat bilan vujudga kelgan. 
3.
Yangi ishlab chiqarish kuchi bo‘lgan guruhninng vujudga kelishi o‘ziga 
xos qonuniyatlarga ega bo‘lgan fenomenlarni yaratadi. Chunki guruh 
doimo shaxs faoliyatiga u yoki bu darajada ta’sir ko‘rsatib, uning hulq-
atvorini nazorat qilib turadi. Tadqiqotlarda shu narsa aniqlanganki, 

---

232 
shaxsning guruhdagi faoliyati va hulq-atvori bilan tanholikda bajaradigan 
faoliyati va hulq-atvorida tafavutlar mavjud bo‘ladi. 
4.
Kichik guruhlarda maqsad birligi va faoliyatning umumiyligi mavjud 
bo‘ladi. Birgalikda qilinayotgan faoliyat esa guruhiy ongni shakllantiradi. 
Shaxsda o‘zini ma’lum guruhga mansublik, unda mavjud bo‘lgan qoida, 
tartiblarga bo‘ysunish, guruh oldidagi burch ma’suliyati, o‘zining 
vazifalari va rollarini anglash va guruh sha’nini shakllantiradi. 
5.
Kichik guruhlarda psixologik tushuncha, ya’ni psixologik muhit paydo 
bo‘ladi. Psixologik muhit odamlar guruh bo‘lib yashayotganda, 
faoliyatda vujudga keladigan ruhiy holatdir. Bu holat guruh a’zolarining 
faoliyatiga, hayot tarziga, xislari va shaxslararo munosabatlariga ta’sir 
qiladi. 
6.
Kichik guruhga tavsiya ettuvchi liderning ajralib chiqishi guruh 
faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Lider guruh faoliyati uchun ma’sul. 
Tarixan kichik guruhlarni