O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

Yu.A.Samarin
  fikricha,  o‘quv  faoliyati  samaradorligining  ko‘rsatkichi 
o‘quvchilarda  tafakkurning  tizimliligi  bilan  dinamikligining  kengayishidan 

---

308 
 
iboratdir.
 
Shunday  ekan,  pedagog  doimo  ta’lim  jarayonini  tashkil  etish  va 
boshqarishda bu jihatlarni inobatga olishi kerak. 
D.B.Elkonin
 
boshlang‘ich  sinf  o‘quvchilarining  o‘quv  faoliyatini 
boshqarishga  oid  o‘z  nazariyasini  ishlab  chiqqan  bo‘lib,  uning  fikricha,  o‘quv 
faoliyatini  boshqarish  uchun  quyidagi  tarkibiy  qismlarni  o‘quvchilar  egallab 
olishlari zarur: 
1) berilgan o‘quv topshirig‘ini yechish uchun vositalar tanlash;  
2) topshiriqlarni yechish jarayonida o‘z-o‘zini nazorat qilish;  
3) o‘zlashtirilgan bilimlar, ko‘nikmalar sifatini baholash;  
4) o‘z-o‘zini va topshiriq yechimini tekshirish;  
5) o‘z oldiga maqsad qo‘ya olish;  
6)  simvollar  (alomatlar,  belgilar)  bilan  predmetning  ichki  munosabatlari 
mavjudligini tushunish kabilar.  
N.D.Levitov
  mazkur  muammo  bilan  bevosita  shug‘ullanmagan  bo‘lsa-da, 
lekin  o‘qituvchi  tomonidan  o‘quv  faoliyatini  boshqarish  imkoniyati  va  uning 
mezonlari  to‘g‘risida  muhim  fikrlarni  ilgari  suradi.  O‘quv  faoliyatini  idora  qilish 
uchun quyidagi jabhalar ishtirok etishi shart: 
1) tafakkurning mustaqilligi; 
2) o‘quv materialining tez va puxta o‘zlashtirilishi; 
3) o‘quvchilardagi aqliy topqirlik; 
4) ta’lim jarayonida vujudga keltirilgan muammoli vaziyat mohiyatiga chuqur 
kirib borish, ya’ni muhim alomatni nomuhimdan ajrata bilish; 
5) fikrlashda tanqidiylik, ijodiylik va boshqalar. 
Bularning  muayyan  tizim  shakliga  kelganligi  ta’limni  optimallashtirishning 
puxta negizini va shart-sharoitini yaratadi.