O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomli toshkent davlat pedagogika universiteti sh. A. Do‘stmuhamedova, X. A. Tillashayxova

 
Kichik guruhlarning klassifikatsiyasi 
Kichik guruhlarning jamiyatda tutgan o‘rni haqida gapirganda, quyidagilarni 
ta’kidlash lozim: 
1.
 
Individ  kichik  guruhdagi  ijtimoiy  munosabatlarga  kirishgandagina  u 
shaxs bo‘lib shakllanadi. 
2.
 
Guruhiy  faoliyatda  bo‘lgan  har  bir  individning  hayotiy  kuchi,  mehnat 
samaradorligi  ancha  ortadi.  Chunki  mehnat  mohiyat  jihatdan  ijtiomiy 
xaraktergan  ega.  Guruhiy  faoliyat  ibtidoiy  jamoa  davrida-yoq  ahloqiy 
zarurat bilan vujudga kelgan. 
3.
 
Yangi  ishlab  chiqarish  kuchi  bo‘lgan  guruhninng  vujudga  kelishi  o‘ziga 
xos  qonuniyatlarga  ega  bo‘lgan  fenomenlarni  yaratadi.  Chunki  guruh 
doimo  shaxs  faoliyatiga  u  yoki  bu  darajada  ta’sir  ko‘rsatib,  uning  hulq-
atvorini  nazorat  qilib  turadi.  Tadqiqotlarda  shu  narsa  aniqlanganki, 

---

232 
 
shaxsning guruhdagi faoliyati va hulq-atvori bilan tanholikda bajaradigan 
faoliyati va hulq-atvorida tafavutlar mavjud bo‘ladi. 
4.
 
Kichik  guruhlarda  maqsad  birligi  va  faoliyatning  umumiyligi  mavjud 
bo‘ladi. Birgalikda qilinayotgan faoliyat esa guruhiy ongni shakllantiradi. 
Shaxsda o‘zini ma’lum guruhga mansublik, unda mavjud bo‘lgan qoida, 
tartiblarga  bo‘ysunish,  guruh  oldidagi  burch  ma’suliyati,  o‘zining 
vazifalari va rollarini anglash va guruh sha’nini shakllantiradi. 
5.
 
Kichik  guruhlarda  psixologik  tushuncha,  ya’ni  psixologik  muhit  paydo 
bo‘ladi.  Psixologik  muhit  odamlar  guruh  bo‘lib  yashayotganda, 
faoliyatda vujudga keladigan ruhiy holatdir. Bu holat guruh a’zolarining 
faoliyatiga,  hayot  tarziga,  xislari  va  shaxslararo  munosabatlariga  ta’sir 
qiladi. 
6.
 
Kichik  guruhga  tavsiya  ettuvchi  liderning  ajralib  chiqishi  guruh 
faoliyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Lider guruh faoliyati uchun ma’sul. 
Tarixan  kichik  guruhlarni