O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Navoiy viloyat kasb-hunar ta’lim xududiy boshqarmasi Navoiy tibbiyot kolleji

Bolaning usish va rivojlanishining motoringni.

Ximoya kuchining ishonchliligi jismoniy, ruxiy va aqliy rivojlanish mutanosibligi sog‘liqni asosiy ko‘rsatkichlari xisoblanadi. Sog‘lom bola xarakatchan, energiyali, qiziquvchan bo‘ladi. U osonlikcha tashqi muxit sharoitiga moslashadi. O‘sish kategoriyasi (growtx) organizmni morfologik o‘zgarish miqdorini ta’riflab berish xisoblanadi. Masalan: Bo‘y uzunligi va tana og‘irligi oshib ketganda rivojlanishni (deve lopment) kotegoriyasida jismoniy, aqliy, ruxiy va ijtimoiy funksiyasini inobatga olingan xolda, bu funksiyaning bir butunligini shartli o‘zgarishi kuzatiladi. Bolalarni emizikli va maktabgacha davrida bo‘y o‘sish jarayoni xilma – xil va individualdir. Bolalar sog‘lig‘ini xolati bo‘y o‘sishiga katta ta’sir ko‘rsatilgani uchun faqatgina bo‘y uzunligini o‘lchash bilan baxo berib bo‘lmaydi.

1) Bolaning morfo – funksional rivojlanishini,

shuni inobatga olish kerakki, bolalik davrida bo‘y va rivojlanishni intensiv xususiyati xisoblanadi. Qancha bola kichik bo‘lsa, shuncha bu jarayonlar intensiv ( faol) kechadi. Jismoniy rivojlanish – bu tana massasining va tana xajmini oshishi bo‘lib, u o‘z ichiga tana massasini tarkiblarini, uzunligi va bo‘yini, xamda bosh aylanasini o‘z ichiga oladi. Jismoniy rivojlanishini baxolashda yuqorida aytib o‘tilgan tarkibiy qismlarni aniq o‘lchash katta axamiyatga ega.

Bolalarga bo‘y o‘sish va rivojlanishga to‘g‘ri baxo berishda, bola yoshiga fiziologik xususiyatlarni to‘g‘ri kelishi, xamda ularga ta’sir etuvchi faktorlarini.