O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti

Davlat  to‗ntarishi  —  hokimiyatni  qurol  yordamida  egallab  olish. 
Inqilobdan farqli ravishda unda keng xalq ommasi ishtirok etmaydi. 
Davlatchilik jamiyati — rasmiy apparatga ega bo‗lgan jamiyat. 
Davriy  monogamiya  —  individning  bir  necha  nikohdan  ketma-ket 
o‗tishiga  ijozat  beriladi,  lekin  u  ayni  paytda  faqat  bir  nikohda  bo‗lishi 
mumkin. 
Dekarseratsiya  —  odamlarning  ruhiy  shifoxona  va  qamoqxonalardan 
ozod qilinishi, keyinchalik ular boshqalar — jamiyat orasida yashaydilar. 
Demografiya  -  (grekcha  demos  -  xalq  hamda  grapho  yozaman:  xalq 
haqidagi yozuvlar), - aholishunoslik to‗g‗risidagi fan. Demografiya aholining 
barcha tabaqa va guruhlarini son va sifat jihatidan o‗rganadi. Bu erda asosan 
tug‗ilish,  o‗lim,  nikoh,  ajrim,  migratsiya  jarayonlari  hamda  ularga  ta‘sir 
qiluvchi  omillar  o‗rganiladi.  D.  atamasini  birinchi  marta  fransuz  olimi 
F.Giyyar qo‗llagan. Aholishunoslik naz-yasini ishlab chiqishga antik davrda 
D.  ijtimoiy,  iqtisodiy,  biologik,  geografik  omillar,  sabab  va  shart  -sharoitlar 
asosida 
nufus 
dinamikasi, 
migratsiyasi, 
o‗rnashuvi, 
strukturasi 
qonuniyatlarini o‗rganuvchi ijtimoiy-gumanitar fan hisoblanadi. qonuniyatlar 
va xulosalar asosida D.nufus naz-yasi va siyosatini ishlab chiqadi, mamlakat, 
shahar,  viloyat,  mintaqa  va  umuman,  jahon  aholisining  o‗zgarish 
istiqbollarini  belgilaydi.  Demografik  jarayonlar  holati  ijtimoiy-iqtisodiy, 
biologik  va  jug‗rofik  omillar  b-n  chambarchas  bog‗liq.  D.  sotsiologiya, 
iqtisod, tarix, huquq, etnologiya, sotsial gigiena, aholi geografiyasi, tibbiyot, 
gerontologiya, genetika, statistika kabi ilmiy sohalar b-n mustahkpam bog‗liq 
holda rivojlanmoqda.  

---

 
28