O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet79/293
Sana24.08.2021
Hajmi1,63 Mb.
#155158
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   293
Bog'liq
sotsiologiya fanidan izohli lugat

  

 
Hayotiy  sikllar  —  individ  hayotidagi  turli  bosqichlar:  tug‗ilish, 
yoshlik, yetuklik va keksalik mavsumlari. 
Hayot  tarzi  –  falsafiy  sotsiologik  kategoriya  sifatida  jamiyat,  millat, 
sinf,  ijtimoiy  guruhlar,  shaxsning  yashash  uslubini  ijtimoiy-iqtisodiy  shart-
sharoitlar  bilan  bir butunlikda olib qaraydi. Bu  ma‘noda hayot  tarzi  falsafa, 
sotsiologiya,  kulturologiya,  iqtisodiy  va  b.  ijtimoiy  fanlarning  alohida 
tadqiqot  predmeti  hisoblanadi.  Hozirgi  sharoitda  amaliyotida  «hayot  tarzi» 
kategoriyasi  kishilarning  asosiy  hayot  sohalari  –  mehnat,  oila  va  turmush, 
ta‘lim  va  madaniyat,  ijtimoiy  hayotga  bir  butun  yondashuviga  imkon 
yaratadi.H.t.  birinchidan,  ma‘lum  bir  sivilizatsiyaga  xos  tipik  jihat  va 
normalarni  ifodalaydi.  Bu  nuqtai  nazardan  hayot  tarzini  fermachilik, 
dehqonchilik,  sanoat  va  ilmiy-texnologik  sivilizatsiyasi  kabi  turlari 
farqlanadi.  Ikkinchidan,  h.t.  ma‘lum  bir  rivojlanish  bosqichida  turgan 
jamiyatdagi  millat,  sinf,  ijtimoiy  guruh,  shaxsning  konkret  hayot  tarzini 
ifodalaydi. 
Hayot  darajasi  ijtimoiy-iqtisodiy  kategoriya  sifatida  kishilarning 
moddiy  va  ma‘naviy  ehtiyojlarini  qondirish  me‘yorini,  iste‘mol  boyliklari 
(mehnatga  haq  to‗lash  hajmi,  real  kirimlar,  iste‘mol  boylik  va  xizmatlari 
hajmi,  oziq-ovqat  va  b.  tovarlarni  iste‘mol  me‘yori,  bo‗sh  vaqt  va  ish 
vaqtining  davomiyligi,  yashash  sharoitlari,  ta‘lim  darajasi  sog‗liqni  saqlash, 
madaniyat va sh.k.lar) bilan ta‘minlanganligini ifodalaydi. Bu kategoriyaning 
mohiyati,  u  yashash  shart-sharoitini  muhim  tomoni  hisoblangan  ishlab 
chiqarish  kuchlarini  rivojlanganligi  darajasi  bilan  bog‗liq  bo‗lgan  kishilarni 
farovonligi  (ularni  moddiy  va  ma‘naviy  boyliklar  bilan  ta‘minlanganligi) 
tushunchasiga  bir  butun  yondashishga  imkon  yaratadi.  Yashash  sifati  – 
sotsiologik  kategoriya  sifatida  kishilarni  moddiy  va  ma‘naviy  ehtiyojlarini 
qondirish  (oziqlanish  sifati,  kiyimlarni  sifati  va  ularni  modaga  muvofiq 
kelishi,  turar  joyining  qulayligi,  sog‗liqni  saqlash  sohasini  sifatiy 
xususiyatlari,  ta‘lim,  aholiga  xizmat  ko‗rsatish,  atrof-muhit,  bo‗sh  vaqtning 
sifati,  axloqiy  muhit,  kishilarning  kayfiyati,  sermazmun  muloqotda 
ehtiyojlarni  qondirish  darajasi,  bilimlar,  ijodiy  mehnatda,  turar  joylarni 
strukturasi  va  b.)  sifatini  ifodalaydi.H.t.ni  izohlashda  birinchi  o‗rinda, 
shubhasiz, sifatiy aniqlik turadi. 
Yashash  uslubi  – kundalik hayotning hatti–harakatlar  jihatini,  xususan 
ritmika,  intensivlik,  hayot  tempi,  shuningdek,  turmushning  ijtimoiy-


 
63 
psixologik  jihatlari  va  kishilar  o‗rtasidagi  munosabatlari  bo‗lib,  bular 
ko‗pincha  ijtimoiy  munosabatlarni  milliy-etnik  va  ijtimoiy-professional 
jihatlarini ifodalaydi. 
Ijtimoiy  guruhlarda  turli  xil  hayot  uslubini  shakllantishining  asosiy 
sababi  –  ularning  kundalik  faoliyati  kechadigan  hayotiy  shart-sharoitlardagi 
farq,  aniqrog‗i  faoliyatining  asosiy  turlarida  zo‗riqish,  ritmiklik,  keng 
jamoatchilik bilan muloqotning davomiyligi yoki nodavomiyligi, shuningdek, 
aholining  turli  qatlam  va  guruhlariga  taalluqli  (ijtimoiy-professional,  o‗rta 
yoshlilik, hududiy). 

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish