O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet243/293
Sana24.08.2021
Hajmi1,63 Mb.
#155158
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   293
Bog'liq
sotsiologiya fanidan izohli lugat

Sterotip  tafakkur  —  qatiy,  cheklangan  va  qotib  qolgan  kategoriyalar 
yordamida fikr yuritish jarayoni. 
Stimul  (lot.  quvnoq)    faoliyatga  undovchi  turtki,  sabab. 
Manfaatdorlik. 
Strata (lot. stratum) — qatlam. 
Strukturalizm  —  tilni  o‗rganishda  vujudga  kelgan,  ijtimoiy  va 
madaniy tizimlarning tuzilmasini anikdashga qaratilgan nazariy yondoshuv. 
Strukturaviy-funksional 
tahlil 
– 
jamiyatshunoslikda 
asosiy 


 
168 
metodologik  yondashuv.  XX  a.da  asosan  ijtimoiy  bilimlar  doirasida  ishlab 
chiqilgan,  eng  rivojlangan  metodologik  yondashuvlardan  biri  hisoblanadi. 
S.f.t. tarafdorlari  fikriga ko‗ra, ijtimoiy hayot  –odamlar o‗zaro ta‘sirlarining 
cheksiz  ko‗pligi  va  bir-biri  bilan  chatishib  ketganligi,  deb  tushuniladi.  Bu 
o‗zaro  ta‘sirlarni  tahlil  qilish  ularning  qaysi  sistemada  sodir  bo‗lishining 
o‗zini ko‗rsatish etarli emas. Bu sistemaning o‗zida mavjud bo‗lgan turg‗un 
elementlarini  topish  zarur  hamda  mutlaq  ravishda  harakatchan  muhitning 
ichida barqaror elementlarini topish kerak. Ana shuning o‗zi strukturadir. Bu 
struktura operatsiyalari - uning funksiyalarini tashkil etadi.  
Struktura o‗z funksiyalarini turg‗un, barqaror ravishda amalga oshirishi 
sababli,  struktura  va  funksiyalarga  ajratishning  (farqlash)  o‗zi  nisbiy  bo‗lib 
qoladi.  Bir  nuqtai  nazardan  struktura  sifatida  namoyon  bo‗lgan  narsa, 
ikkinchi  tarafdan  –  funksiyadir  va  buning  aksi.  Mavjud  sistemani  saqlash 
uchun  bajariladigan  talablarni  sanash,  ularni  funksional  (va  strukturaviy) 
jamlash  zaruriyatiga  olib  keladi,  yanada  umumlashgan  shaklda  esa  – 
funksional imperativlarga olib keladi. 
Tavsiv  etilgan  yondashish  o‗zida  hech  qanday  sotsiologiyaga  xos 
xususiyatlarga  ega  bo‗lmay,  ko‗proq  biologik  sistemalarni  eslatadi.  Bu 
yo‗nalishning  aksariyat  namoyandalari  biologiyaga  o‗xshatishni  keng 
qo‗llashgan.  Sotsiologiya  sistemai  harakat  sistemai  sifatida  amalga  oshadi. 
Bunda  uning  strukturasi  sifatida  sistemadagi  barqaror  xatti-harakatlar 
namunalari,  barcha  uchun  ahamiyatli  harakatlarga  (kutilayotgan  natijaga) 
nisbatan normativ kutilayotgan natija namoyon bo‗ladi. 
70-y.lar  o‗rtalaridan  boshlab  strukturaviy  funksionalizm  g‗arb 
sotsiologiyasida  hukmron  sotsiologik  maktab  sifatida  amal  qilishi  susayadi. 
Lekin  uning  ta‘siri haligacha  juda  katta.  Oxirgi  yillarda, xususan  AQSH  va 
G‗arbiy Germaniyada unga bo‗lgan qiziqish yana jonlanmoqda. 

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish