O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti texnik ijodkorlik va dizayn fanidan ma’ruzalar matni bilim soxasi: 100000-Ta’lim Ta’lim soxasi: 140000-O’qituvchilar tayyorlash va

NAZORAT UCHUN SAVOLLAR

1. Ilmiy texnika taraqqiyoti nimalarga bog`liq?

2. Territorial ma`lumotlar markazi qanday tashkilot?

3. Patent hujjatlari necha turga bo`linaldi?

4. Patent ma`lumotini qanday izlab topish usullari bor?

TAYANCH IBORALARI

1. Rubrika

2. IPS foydalanilgan qurollar 3. Mavzu bo`yicha qidiruv

4. Nom bo`yicha qidiruv 5. Nomer bo`yicha qidiruv

6. Patent - analoglarni qidiruv

7. Patent fondlar

8. Patent qidiruvi

9. Ma`lumot sistemasi

10. Patent hujjatlari

11. Patent ma`lumoti.

---

31

23

6-Mavzu: Texnik masalalarni echimini

qidirish usullari .

REJA

1. Texnik masalalarni echish uchun dastlabki urinishlar.

2. Morfologik tahlil va sinektika.

3. Nazorat savollari metodi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. O`quvchilar texnik ijodkorligi. P.N.Andrianov, Tosh. «O`qituvchi» 1989 y.

2. Texnicheskoe tvorchestvo uchashixsya.YU.S. Stolyarov, Moskva «Prosveshenie» 1989 g.

Vaqt utishi bilan paydo bo`layotgan yangi texnik qurilmalar va sodda

mexanizmlar yaratilishi natijasida insoniyat o`z oldiga o`zluksiz ravishda turli xil

murakkab vazifalarni echishni maqsad qilib qo`ymoqda. Insoniyat xar doim yangi

texnika yaratishdan va mehnatni samarali qilishdan o`zini tiyib turolmaydi.

Fanning rivojlanishi bilan ma`lum bo`ldiki, texnika taraqqiyoti ko`plab maxsus

tayyorlangan mutaxassislarning bo`lishin talab qilmoqda. Bu esa shuni kursatadiki,

ijodiyot – ishlab chiqarishdir va buning uchun o`qish zarur. Ijodiyotni o`rganish

uchun qonuniyatlarni bilmoq kerak.

 Tarixdan ma`lumki, ba`zi bir ixtirochilar o`zlarining yaratgan ixtirosi bilan

jamiyat talabidan o`zib ketganlar. Masalan T.Edison.

XIX asrning 2-yarmida texnologiya nuqtai-nazaridan texnik masalalarni

echishni birinchi urinishlari paydo bo`ldi. Olimlar ixtirochining shaxsini

o`rganishga g`ayri tabiiy bog`lanishlarni: psixik kasallikka va bilimdonlikka

hamda ularning tarkibiga yundilar. Lekin XX asrga kelib ma`lum bo`ldiki,

ijodkorlik xususiyati ham insonda mavjud va rivojlantirish mumkin ekan. Bu

paytda ixtirochilar «sinov va xatolar» metodi bilan shug`ullanganlar. Ularni bitta

savol qiziqtirgan: Qanday qilib ixtirochilik texnik masalalarni echishda ko`p

sondagi «sinov va xatolar»ning sonini mumkin qadar qisqartirish mumkin.

---

32

16