O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

 
Tayanch iboralar:
valyuta kursi, valyuta pariteti, oltin standart tizimi, oltin-deviz 
standarti tizimi, oltin-valyuta standarti tizimi, Yamayka tizimi, SDR, ssuda bozori, 
yevrobozorlar, yevrodollar. 

---

 
Bobning qisqacha xulosasi: 
XX asrlarning 50-60-yillarida xalqaro moliya va valyuta munosabatlarining 
rivojlanishida yangi davr boshlandi. Ochiq iqtisodiyotning umumiy rivojlanish 
tendentsiyasi savdoda tovar ayirboshlashning tezlashishiga, xalqaro moliyaning 
rivojlanishiga, yangi valyuta bozorlarini hosil bo’lishiga, mamlakatlar orasida 
valyuta-moliya munosabatlarini kengayishiga imkoniyat yaratmoqda.
Jahon iqtisodiyotida valyuta munosabatlari pulning jahon puli funktsiyasi bilan 
bog’liq bo’lgan iqtisodiy munosabatlarda namoyon bo’ladi. Valyuta munosabatlari 
odatda milliy va xalqaro darajada amalga oshiriladi. Milliy darajada ular milliy 
valyuta tizimlari (MVT) sohasini qamrab oladi. MVT – bu valyuta qonunchiligi 
bilan belgilanadigan davlat valyuta munosabatlarini tashkil qilish shaklidir. 
MVTning o’ziga xos tomoni u yoki bu davlat iqtisodiyotining, shuningdek tashqi 
iqtisodiy aloqalarining rivojlanish darajasini xususiyatlari bilan ajralib turadi.
Xalqaro valyuta tizimi (XVT) jahon xo’jaligi doirasida valyuta munosabatlarini 
tashkil qilish shaklidir. U jahon kapitalistik xo’jalik evolyutsiyasi (4 bosqichni bosib 
o’tgan) natijasida paydo bo’lib, huquqiy jihatdan davlatlararo kelishuvlar bilan 
rasmiylashtirilgan. Jahon iqtisodiyotida XVTning asosiy vazifasi iqtisodiy o’sishni 
ta’minlashdan, inflyatsiyani kamaytirishdan, tashqi iqtisodiy almashuv va to’lov 
balansining mutanosibligini qo’llab-quvvatlash uchun xalqaro hisob-kitoblar va 
valyuta bozori sohasini tartibga solishdan iboratdir. 
Jahon iqtisodiyotida yevrobozorlarni rivojlanishi va xalqaro moliya bozorlarini 
baynalminallashuvi xalqaro iqtisodiy munosabatlar uchun tovarlar va bozorlarni 
rivojlanish va baynalminallashuvida xalqaro mehnat taqsimotini rivojlanishi kabi 
muhim ahamiyat kasb etadi.