O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti

 
 
Ushbu holatni quyidagi 2.2.1.-rasm misolida ko’rishimiz mumkin. 
I mamlakat 1-tovarni ishlab chiqarishda nisbiy ustunlikka ega. Bu esa 1-
tovarning sarflangan mehnat xarajatlarini solishtirish orqali ifodalangan nisbiy narxi 
II mamlakatdagiga nisbatan kamligini bildiradi va rasmda 1-tovarning II 
mamlakatdagi nisbiy narxi (A
1
*
/A
2
*
)dan pastroqda joylashgan. 1-tovarning nisbiy 
taklifi uning I va II mamlakatlardagi nisbiy bahosi hamda uning jahon bozoridagi 
nisbiy narxiga bog’liq bo’ladi. 
 
 
 
2.2.1.- rasm. Nisbiy jahon narxining shakllanishi. 
Nazariy jihatdan bir 
necha variant bo’lishi 
mumkin: Agar 1-tovarning 
nisbiy jahon narxi uning I 
mamlakatdagi 
nisbiy 
narxidan (
R
1
/R
2
 < A
1
/A
2
), 
o’z 
navbatida, 
II 
mamlakatdagi 
nisbiy 
narxdan 
ham 
pastroq 
bo’lganda 1-tovar ishlab 
chiqarilmaydi, zero uni 
sotish foyda keltirmaydi, 
chunki 
jahonda 
ikki 
mamlakat bor xolos.
Agar 1-tovarning nisbiy jahon narxi uning I mamlakatdagi nisbiy narxiga teng 
bo’lsa (
R
1
/R
2
 = A
1
/A
2
), bu vaziyatda I mamlakatdagi ishchilar har ikki tovar uchun 
bir xil narxga ega bo’lishadi, shuning uchun ularga bu ikki tovardan qaysi birini 
ishlab chiqarishning farqi yo’q (RS nisbiy taklif grafigining pastki gorizontal qismi).
Agar 1-tovarning nisbiy jahon narxi uning I mamlakatdagi nisbiy narxidan 
yuqori (
R
1
/R
2
> A
1
/A
2
) bo’lsa, bu mamlakat 1-tovarni ishlab chiqarishga 
ixtisoslashadi. Ayni paytda, 1-tovarning nisbiy jahon narxi uning II mamlakatdagi 
nisbiy narxidan pastroq bo’lganda (