O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti energo-mexanika fakulteti

Javob: L = 68 kJ/kg.
3 – masala. Aktiv turdagi pog‘onada 1 kg bug’ning bajargan ishini aniqlang. Bunda pog‘onadagi bug‘ boshlang‘ich bosimi p₀ = 1,6 MPa va harorati t₀ = 450 °S dan p₁ = 1,0 MPa gacha kengayadi, hamda soploning tezlik koeffitsiyenti  = 0,955 ga, kurakning tezlik koeffitsiyenti  = 0,9 ga, disk yassiligiga nisbatan soploning qiyalik burchagi ₁ = 17° ga, kuraklar o’rtasidagi aylanma tezlikning soplo kanalidan oqib chiqayotgan bug‘ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,435 ga, bug’ning ishchi kuragiga kirish burchagi ₁ = 21° ga va bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi ₂ = ₁ – 2°30’ ga teng deb hisoblansin.
Javob: L = 122,3 kJ/kg.
4 – masala. Reaktiv turdagi pog‘onada 1 kg bug’ning bajargan ishini aniqlang. Bunda pog‘onadagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 256 kJ/kg, soploning tezlik koeffitsiyenti  = 0,95 ga, kurakning tezlik koeffitsiyenti  = 0,88 ga, disk yassiligiga nisbatan soploning qiyalik burchagi ₁ = 16° ga, pog’onaning o’rtacha diametri d = 1,0 m, turbina valining aylanishlar chastotasi n = 3600 ayl/min ga, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi ₂ = 20° ga va pog’onaning reaktivlik darajasi  = 0,5 ga teng deb hisoblansin.
Javob: L = 128,4 kJ/kg.
5 – masala. Reaktiv turdagi pog‘onada 1 kg bug’ning bajargan ishini aniqlang. Bunda pog‘onadagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 240 kJ/kg, soploning tezlik koeffitsiyenti  = 0,96 ga, kurakning tezlik koeffitsiyenti  = 0,9 ga, disk yassiligiga nisbatan soploning qiyalik burchagi ₁ = 16° ga, kuraklar o’rtasidagi aylanma tezlikning soplo kanalidan oqib chiqayotgan bug‘ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,44 ga, bug’ning ishchi kurak kanallariga kirishdagi nisbiy tezligi w₁ = 260 m/s, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi ₂ = ₁ – 2° ga va pog’onaning reaktivlik darajasi  = 0,48 ga teng deb hisoblansin.
Yechish: Соплодан чиқишдаги буғнинг ҳақиқий тезлигини (1.2) формуладан топамиз:

Kuraklar o’rtasidagi aylanma tezlikni u/c₁ = 0,44 ga binoan topamiz:

Bug’ning ishchi kurak kanallari orasidan chiqishdagi nisbiy tezligi (1.7) formula yordamida aniqlanadi:

Bug‘ning ishchi kuragiga kirishidagi ₁ – burchagi (1.9) tenglamadan aniqlanadi:

Bug’ning ishchi kuraklaridan chiqish burchagi:
₂ = ₁ – 2° = 27°45’ – 2° = 25°45’.
Pog‘ona kuraklarida 1 kg bug‘ning bajargan ishi (kJ/kg) (11) formuladan aiqlanadi:

6 – masala. Reaktiv turdagi pog‘onada 1 kg bug’ning bajargan ishini aniqlang. Bunda pog‘onadagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 512 kJ/kg, soploning tezlik koeffitsiyenti  = 1,9 ga, kurakning tezlik koeffitsiyenti  = 1,768 ga, disk yassiligiga nisbatan soploning qiyalik burchagi ₁ = 32° ga, pog’onaning o’rtacha diametri d = 2,0 m, turbina valining aylanishlar chastotasi n = 7200 ayl/min ga, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi ₂ = 40° ga va pog’onaning reaktivlik darajasi  = 1,0 ga teng deb hisoblansin.