O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

4. Ishlab chiqarish xonalarida gaz mikdorini aniqlash
 
Toza havo tarkibida 77% azot, 21% kislorod va 1% boshka gazlar mavjud. 
Ammo sanoat korxonalarida havo zararli moddalar bilan aralashib odam organizmiga 
zarar yetkazadi. Bu holat ishlab chiqarish jarohatlanishlarga, kasb kasalliklariga olib 
kelishi mumkin. SHunday holatlarning oldini olish uchun mehnat sharoitlarini 
baholash, odamlarning salomatligini saklash lozim. SHuning bilan bir katorda zararli 
bug va gazlarning me`yordan yuqori mikdorda tarkalishini oldini olish zarur. Qurilish 
me`yorlari (CH- 245-71) da yul kuyilishi mumkin bo’lgan kontsenratsiyalarning 
mikdori keltirilgan. 
Havo tarkibidagi zararli gaz va bug kontsentratsiyalarni kamaytirish uchun 
kuydagi chora – tadbirlarni kulash mumkin: 

---

94 
1)
Texnologik jarayonlarni mehanizatsiyalash. 
2)
Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish. 
3)
Texnologik jarayonlarni germetiklashtirish. 
4)
Mahalliy chang surish dastgohlarini urnatish 
5)
SHamollatish vositalarini urnatish. 
6)
Shaxsiy himoya vositalarini ishlatish. 
Nazorat savollari 
1.
Havo tarkibini aytib bering. 
2. Havo namligi insonga qanday ta`sir qiladi. 
3. Havo harorati insonga qanday ta`sir kiladi. 
4. Shamol insonga qanday ta`sir kiladi. 
5. To’yingan va tuyinmagan buglar orasidagi fark nimadan iborat. 
6. Havoning namligi deb nimaga aytiladi. 
7.
Absolyut va nisbiy namliklar qanday aniqlanadi. 
8.
Havoning namligini qanday asboblar yordamida aniqlash mumkin? 
9.
Havoning namligini aniqlaydigan usullarni tushuntiring. 
 
 
 
Ishlab chiqarishda yoritish va uni me`yorlari. Tabiiy va sun`iy 
yoritish. Yoritishga qo`yiladigan sanitar - gigienik talablar