146
archachalarning rangini, har birida nechtadan archacha borligini savollar berib
so‘rayman, so‘ng umumlashtiraman.
Hamma bolalarda bittadan archacha borligini stol ustida bitta ham archacha
qolmaganligini ta’kidlayman va bolalarga hammalari birgalikda birorta ham
archacha qolmaganligini aytishni taklif qilaman. Shundan so‘ng hamma bolalarga
bittadan archachani stol ustiga olib kelib qo‘yishlarini aytaman va bolalarning har
biridan nechta archacha qo‘yganligini so‘rayman. Shundan so‘ng archalar ko‘payib
qolganligini ularga tushuntiraman. Oxirida esa archalar ko‘pligini
aytib
yakunlayman.
2-qism:
Bunda huddi shunday mashqni quyonchalar bilan o‘tqazib, bolalarni
guruhdagi predmetlarning hammasi uchun umumiy bilishlarni ko‘ra bilishga
o‘rgataman. Ulardan archacha va quyonchalar rangini so‘rayman. Ularning
javoblaridan xulosa qilaman.
Pedagogik ishning hisoboti va tahlili.
Hayot guruhdagi ta’lim-tarbiyaviy jarayonni analiz qilishni, uning sifat va
samaradorligini aniqlashni talab qiladi. Ta`limiy faoliyat
aniq bolalar va alohida
olingan har bir bola dastur materialini qanday egallaganligi (topshiriqlarni hamma
uddaladimi, kim uddalay olmadi, sababi nimada, bu bolalarga tatbiqan
harakatlarning qanday individual dastursini mo‘ljallash, yo‘q bo‘lgan va orqada
qolgan bolalarga yetishib olishlarida
qanday yordam berish, mashg‘ulotda
boallarning faolligi qanday bo‘lganligi) qayd etiladi, bolalar intellektlari, xotiralari,
idroklarida
qanday
siljishlar
tashlanganligi,
ularning
yutuqlari
va
muvaffaqiyatsizliklari nimalarda ifodalanganligi, ta’lim tarbiya jarayonini
o‘stiruvchi hamda tarbiyalovchi ahamiyat kasb etgan-etmaganligi aks ettiriladi.
Bolalarning yutuqlari maksimal darajada obyektiv baholanishi kerak, chunki
haqiqiy ahvolni tahlil qilishgina maktabgacha yoshdagi bolalarga bundan keyin
ta’lim va tarbiya berish usullarini aniqlash uchun asos bera oladi. Shuning uchun
tarbiyachi faqat o‘zining taassurotlariga asoslanmasligi,
balki bolalar faoliyati
(rasm, yasalgan narsa, bolalar hikoyalari va shu kabilar)ning natijalaridan
foydalanishi lozim. Nimalar egallanmaganligi, kimlar tomonidan egallanmaganligi
147
albatta hisobga olinishi kerak. Masalan, kichkintoylarning nutqlarnni o‘stirish va
ularga savod o‘rgatish mashg‘ulotlaridagi faoliyatlarini tahlil qilishda bolalarning
predmet va hodisalar haqidagi bilim va tasavvurlarining sifati,
ularning nutqiy
ko‘nikmalari, ifoda vositalaridan foydalanish, so‘z yasash, so‘zni o‘zgartirish
malakalari, so‘zning tovush strukturasini farqlashning rivojlanganligi va shu
kabilarga e`tibor berish zarur.
Bolaning ta’limda orqada qolish sabablari analiz qilinar ekan,
tarbiyachilarning ishlarini kuzatish, ularga bu hodisalar
sabablarini aniqlashlarida
ko‘maklashish, alohida-alohida o‘qitishni uyushtirishda va bolalarga individual
yondashishni amalga oshirishda foydali maslahatlar berishi kerak.
Umumiy ta’lim va hunar maktabining islohoti mehnat ta’limiga doir ishlarni
yaxshilashni nazarda tutadi. Yangi dasturda bolalarning mehnati birinchi marta
bolalar faoliyatining mustaqil turi sifatida ikkinchi kichik guruhdan boshlaboq
alohida bo‘limga ajratilgan. Shuning uchun hisobotda bolalarda mehnat ko‘nikma
va malakalari, jamoa mehnat malakalarining rivojlanish
darajasini qayd etish
lozim. Bunday analiz tarbiyachiga pedagogik jarayonning tafsilotini ko‘rish,
ijobiylik va kamchiliklarni obyektiv baholash, asosli xulosalar chiqarish, o‘z
mehnati mahsulini ko‘rish va uning istiqbolini belgilash imkonini beradi.
Masalan:
MTT mudirasi ertalab guruhlarning ishga tayyorgarligini tekshira turib, bitta
tarbiyachida matematika ta’limiy faoliyati uchun hamma materialning stol ustida
turganini ko‘rdi. Navbatchilar geometrik shakllarni konvertlarga solayaptilar,
rangli qalam va daftarlarning bor-yo‘qligini tekshirdilar.
Ikkinchi tarbiyachi o‘z o‘rnida yo‘q edi, u metodik kabinetda sanash uchun
o‘yinchoqlar
tanlayotgan edi, keyin esa guruhda sanoq zinachasini qidirdi.
Uchinchi tarbiyachi esa ta`limiy faoliyat uchun materialni taxlayotgan edi, bolalar
bu vaqtda o‘yin bilan mashg‘ul bo‘ldilar.
Do'stlaringiz bilan baham: 
