O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

egallaydi. Tele, radio yangiliklar dasturlarida ham ketma-ketlik shu tartibda ketadi.
Gazetalardagi yangiliklar ruknida Yoki teleradioning yangiliklar dasturlarida birinchi 
o`rinda siyosiy mavzudagi yangiliklar beriladi
.(Halim Saidov. Yangiliklar yozish va tahrir 
san‘ati. Toshkent, 2002 yil, 38- bet )
Bu matnda 
yangilik, ta’lim, ekologiya, matbuot, dastur, tartib, rukn
kabi so`zlar turli 
ma‘noni bildiradi va ular umumiy tushunchani anglatadi. 

---

195 
Fan, tehnika, san‘at, siyosat, diplomatiya sohalarida borliqni mantiqiy jihatdan bilishga 
qaratilganligi sababli so`z va terminlarning nihoyatda ravshan aniq bo`lishi talab qilinadi. 
Lekin ular qayta- qayta takrorlansa, bir hillikka olib kelishi mumkin. SHuning uchun olimlar 
oldida ilmiy bayonning xususiyatiga ziyon yetkazmaydigan va uning jonli ta‘sirchanliligini 
ta‘minlaydigan terminlarning sinonimik variantlarini topish masalasi turadi.
Ilmiy uslubning grammatik hususityalari
Ilmiy uslubning grammatik qurilishi mantiqiy bog‘liqlikni, izchillikni, sintaktik aniqlikni 
taqozo qiladi. SHuning uchun unda ellipsis (gapdan birorta so`zning tushib qolishi) hodisasi 
uchramaydi. Bu uslubda gapning kesimi ko`pincha majhul nisbatdagi fe‘l bilan ifodalanadi. 
SHuning uchun unda shahsi noma‘lum gaplar, passiv konstrukstiyalar qo`llanadi. Misol: 
1. 
Bir so`z bir necha narsalarga nisbatan ishlatiladi. 2. Harakat va holatni bildirgan so`zlar 
fe’l deyiladi.3.Tezkorlik ham muhim xususiyatlardan hisoblanadi.4.Ahborot olish,albatta, 
har qanday demokratik davlatda qonunlar bilan kafolatlanadi
kabi
.
Demak, ilmiy uslub` o`rganilayotganda, aniq bir fanning: matematika, fizika, biologiya, 
adabiyot, ona tili, tarih kabilarning uslublariga hos xususiyatlar alohida tadqiq etilishi lozim. 
Albatta, ularga hos bo`lgan farqli va mushtarak tomonlar ham bor. Ularni ham namoyon etib, 
o`zaro taqqoslab yoki umumlashtirib, umumiy hulosa chiqariladi.Bunda ilmiy uslubga hos 
bo`lgan turli matnlar tahlil qilinadi.