O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti magistratura bo’limi kurs ishi mavzu: Informatika fanidan mustaqil ishlarni tashkil etish va o’tkazish metodikasi Bajardi

Faoliyat tamoyili
Birinchi marta sinfga kirgan pedagogika oliy o’quv yurti bitiruvchisini eslang. Uning metodika, didaktika bo’yicha bilimlari faoliyat orqali o’tkazilmagan, pedtexnikaning amaliy usullari bilan singdirilmagan.
Tavsif: Talabalar bilim, ko’nikma va malakalarni ko’proq faoliyat shaklida o’zlashtirishi.
Darxaqiqat, bilim miyada saqlanib qolgan kerakmas zahira emas, ish quroliga aylanishi uchun talaba u bilan ishlashi lozim. Bilim bilan ishlash nimani anglatadi? Umuman olganla, bu undan foydalanish, foydalanish sohasi va chegaralarini izlash, qayta ishlash, kengaytirish va boyitish, yangi aloqa va munosabatlarni topish, turli model va sharoitlarda ko’rib chiqish…
Teskari aloqa tamoyili
Tavsif: teskari aloqa usullarining rivojlangan tizimi yordamida o’quv jarayonini doimiy nazorat qilish.
Tizim – texnik, iqtisodiy, ijtimoiy yoki pedagogik – qanchalik rivojlangan bo’lsa, unda teskari aloqa mexanizmlari shuncha ko’p bo’ladi. Uchuvchi parvoz davomida bort tashqarisidagi xavo xaroratidan tortib yonilg’i miqdorigacha ko’plab parametrlarni maxsus asboblar orqali kuzatib boradi. Busiz parvoz muvaffaqiyatli bo’lishini tasavvur qilib bo’lmaydi. Huddi shu kabi dars jarayoni ham. Faqat, o’qituvchi darsda boshqa parametrlarni: talabalar kayfiyati, ularning qiziqish va tushunish darajasi kabilarni kuzatadi. O’qituvchida kayfiyat yoki qiziqish darajasini o’lchaydigan asbob yo’q, lekin u turli usullar yordamida bularni aniqlab oladi.
Mukammallik tamoyili (yuqori FIK “foydali ish koeffitsiyenti”)
Mukammallik – ijodiy (ixtirochilik) masalalarini yechish nazariyasi (IMYN) ning asosiy tushunchalaridan biri. Iqtisodchilarga rentabellik tamoyili, muxandislarga esa foydali ish koeffitsiyentini oshirish tamoyili tanish. Bu tamoyillarning ma’nosi yagona. Bizning ixtiyoriy xarakatimiz faqatgina keltiirlgan foyda bilan emas, balki ketkazgan kuch, asab, vaqt, mablag’ va xakazolar bilan ham belgilanadi. Foyda qanchalik ko’p va xarajat qanchalik kam bo’lsa faoliyat mukammalligi (yoki FIK) shuncha yuqori bo’ladi. Pedagogik texnika xaqida shuni aytish lozimki, bazi usul va texnologiyalar ularning foydaliligiga qaramasdan o’z o’rnini topmadi va chetga surib qo’yildi. Past mukammaligi uchun shunday qilindi, ya’ni ular o’qituvchidan juda ko’p kuch yoki juda noyob sifatlarni talab qildi. Bizning mukammallik – ish faoliyatining eng yuqori samarasiga erishgan holda o’qituvchning charchamasligi! Bizning “mukammallik” ham har qanday mukammallik singari erishib bo’lmaydigan narsa. Lekin unga intilish albatta foydali.
Tavsif: ta’lim jarayonida pirovard natija samarasini oshirish va sarflanadigan kuchni kamaytirishga talabalarning bilim, qiziqish va imkoniyatlarini maksimal ishlatish orqali erishish.
O’quvchlarning faolligi, o’z o’zini boshqarishi qancha yuqori bo’lsa, ta’lim yoki boshqaruvning mukammaligi ham shuncha yuqori bo’ladi. Agar biz ta’lim mazmuni va shaklini o’quvchlarning qiziqishlari bilan ongli ravishda moslashtirsak, talabalarning o’zlari ko’proq bilishga intiladi. O’qitish tempi, ritmi va murakkabligini talabalarning imkoniyatlari bilan moslashtirsak, ular o’z muvaffaqiyatlarini his qiladilar va uni mustaxkamlashga xarakat qiladilar. Bu tamoyil yana, talabalarni o’z jamoasini boshqarishga faol jalb qilishni nazarda tutadi, shunda talabalarning o’zlari bir-birini o’qitadi.