O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti «energo mexanika» fakulteti

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
 
NAVOIY DAVLAT KONCHILIK INSTITUTI 
 
«ENERGO MEXANIKA» FAKULTETI 
«AVTOMATLASHTIRISH VA BOSHQARUV» KAFEDRASI 
 
 
 
5311000-«Texnologik jarayonlarni va ishlab chiqarishni 
avtomatlashtirish va boshqaruv» 
ta‟lim yo‟nalishi bo‟yicha tahsil oluvchi 
talabalar uchun
 
«Avtomatlashtirish sistemalarini loyihalash, o’rnatish va sozlash» 
fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun 
 
USLUBIY KO’RSATMA 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Navoiy

---

1-Tajriba ishi 
Mavzu: Uch fazali zahiralangan elektr manba prinsipial sxemasi ishini 
virtual stend yordamida o’rganish 
 
Elektr manba tizimlarini loyihalash 
Elektr manba tizimlarini loyihalashni quyidagi ketma-ketlikda amalga 
oshiriladi. 
-manbani tanlash; 
-avtomatlashtirish tizimlarining manba shchitlari va yig„ilmalarini tanlash va 
joylashtirish; 
-Manba tarmog„ini loyihalash; 
-taqsimlash tarmog„ini loyihalash; 
-elektr manba prinsipial chizmasini bajarish. 
Manbani tanlash 
Elektr manba tizimi manbasini asboblarni normal ishlashini ta‟minlovchi 
kuchlanish va quvvatiga mos ravishda tanlanadi. Odatda, o„lchov asboblariga 
berilayotgan manbaning o„zgarishi nominal qiymatdan -5†+10%ga ruxsat beriladi. 
Ta‟minlash va taqsimlash tarmog„larining boshqarish va ximoyalash 
apparatlarini (rubilniklar, avtomatlar, qisqa tutashdan saqlagichlar) manba 
shchitlari va yig„ilmalariga joylashtiriladi. 
Elektr yuritmalari va asboblar yuklamalari nisbatiga qarab, elektr 
yuritmalarga manbani aloxida (elektr yuritmalar quvvati yuqori bo„lganda) yoki 
birga bitta manba shchiti va yig„ilmasidan amalga oshirish mumkin.