O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

 
Radiatsiyaviy xavfli inshoot
– bu muassasa bo‘lib, unda sodir bo‘lgan 

---

127
halokat tufayli ommaviy radiatsion zararlanish holati vujudga kelishi mumkin. Bu 
turdagi xavfli obyektlarda fuqaro muhofazasining shayligini ta’minlash uchun 
qonunning ikkinchi moddasida bayon etilganidek radiatsion, kimyoviy va biologik 
vaziyat ustida kuzatish va laboratoriya nazorati olib borish lozim bo‘ladi. 
Radiatsiyaviy avariya
- uskuna nosozligi, xodimlarning xatti harakatlari, 
tabiiy va texnogen xususiyatli favqulodda vaziyatlar tufayli kelib chiqishi mumkin. 
Natijada fuqarolarning belgilangan me’yorlardan ko‘proq nurlanish olishiga 
yoki atrof muhitning radioaktiv ifloslanishiga, boshqaruvning ishdan chiqishiga 
sabab bo‘ladi. Bu halokatlarning uch turlari ma’lum: 
- bir joyda – bunda radiatsiyaviy xavfli inshootda yo‘l qo‘yilgan nosozlik 
tufayli radioaktiv xossaga ega bo‘lgan moddalar shu inshootdagi uskunalar 
chegarasi bo‘lib tashqariga chiqmagan; 
- mahalliy – bunda radioaktiv xususiyatga ega bo‘lgan moddalar miqdori 
yuqori bo‘lib, sanitar himoya hududga tarqalishi mumkin va zarari yuqori bo‘ladi.
 
O‘z miqdoriga ko‘ra shu radiatsion himoya inshooti uchun belgilangan me’yoriy 
miqdordan oshiq bo‘lib, radioaktivlashgan holatning ta’siri katta hisoblanadi.
 
-umumiy- radioaktiv himoya inshootida sodir bo‘lgan nosozlik tufayli, halokat 
katta 
hududga 
tarqalishi 
va 
odamlarni 
nurlanishiga 
olib 
keladi.
 
Halokatlar sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan radiatsion himoya inshootlarini turlari 
ko‘p atom stansiyasi, yadro yoqilg‘isi, ishlab chiqaruvchi korxona, yadro reaktori 
bo‘lgan ilmiy - tekshirish institutlari va boshqalar.