O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

Yod profilaktikasi
- qalqonsimon bezni radioyod ta’siridan muhofaza 
qilishga qaratilgan muhim tadbir. Radiatsiyaviy avariya sodir bo‘lganida katta 
miqdorda radioyod atrof muhitga chiqadi. Radioyoddan muhofaza qilish uchun 
turg‘un yod preparati qabul qilinadi. 
Qorin zonasida og‘riq sezilsa sulfademitoksin (1-2 tabletka), fenilsalitsilit 
belladon bilan (besalol) yoki ftalozol (1-2 gr) qabul qilish maqsadga muvofiqdir. 
Agarda radioaktivlik dozasini o‘lchash asbobi bo‘lsa xona ichidagi holatni 
o‘lchab aniqlash lozim. Radioaktivlik aniqlangan taqdirda nafas yo‘llariga oddiy 
materiallar, salfetka, filtr qog‘ozi, sochiq, doka materiallari, dastro‘mol bilan 
himoyalash lozim. Himoya materiallari ho‘llansa uning filtrlash qobiliyati oshadi. 

---

209
Shaxsiy gigiyenaga qat’iy rioya qilish kerak. Bu ham organizmni ma’lum 
darajada zararlanishini kamaytiradi. Ovqat tayyorlashda mahsulotlarni yaxshi 
yuvish ham foydali hisoblanadi. 
Odamlarni ko‘chirishga tayyorlash va ko‘chirish 
Odamlarni ehtimoliy ko‘chirishga tayyorlash eng zarur narsalarni yig‘ishdan 
boshlanadi. Bular: hujjatlar, pul, shaxsiy kiyim, mahsulotlar, dori-darmon hamda 
sintetik plenkali plash, rezina etik, qo‘lqoplar va boshqalar. 
Buyumlar va mahsulotlarni chemodanlarga, yuk sumkalariga, qoplarga, sun’iy 
plenkalarga o‘ralgan holada joylash kerak. Ularning og‘irligi bir kishiga mos bo‘lishi 
va transportda harakatlanganda qulay bo‘lishi kerak. Har bir yukka tamg‘a (birka) 
qo‘yilishi va unda familiyasi, ismi, yashash joyi, ko‘chiriladigan manzil ko‘rsatilgan 
bo‘lishi kerak. 
Ko‘chirishga tayyorgarlik davrida mahalliy axborot vositalariga e’tiborli bo‘lish 
kerak. Qanday choralar ko‘rilayotgani va ko‘rilishi to‘g‘risida xabarsiz qolmaslik 
kerak. 
Har bir oila ko‘chirishga tayyorlash organi va yig‘uv joyi, transportga o‘tkazish, 
maxsus kiyimlar tarqatish, ko‘chirish yo‘li to‘g‘risida ma’lumotga oldindan ega 
bo‘lishi maqsadga muvofiqdir. 
Ko‘chirish to‘g‘risida xabar kelishi bilan, binodan chiqishdan oldin 
muzlatgichni mahsulotlardan bo‘shatish va elektr tarmog‘idan uzish, elektr va gaz 
priborlarini o‘chirish, axlat va boshqalarni chiqarib tashlash kerak. Binodan chiqishda 
unga “uyda (kvartirada) yashovchilar yo‘q” degan yozuvni eshigiga qadab qo‘yish 
kerak.