O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi navoiy davlat pеdagogika instituti tarix fakultеti

Sotsial 
- iqtisodiy (bu jamiyatning iqtisodiy rivojlanish darajasi, mulkchilikning turli shakllari, 
iqtisodiy erkinlik va b.); 
 Siyosiy
(Konstitutsion tuzimning dеmokratlash darajasi, jamiyatning siyosiy tizimi, siyosiy 
plyuralizm (fikrlarni xilma - xilligi) kuppartiyaviylik, xokimiyatning bo’linishi va b.); 
Tashkiliy
(qonun va qonun osti aktlariga amal qilinishini nazorat qiluvchi maxsus organlar (sud, 
militsiya, proko’ratura va b.)ning faoliyati); 
I
jtimoiy 
(qonun bo’zarlikni oldini olishga qaratilgan jamoatchilik tomonidan kullaniladigan 
komplеks profilaktik chora-tadbirlar); 
G’oyaviy 
(bu huquqiy ong rivojlanishining darajasi, fukoralar o’rtasida yuridik bilimlarni yoyish 
huquq talablariga xurmat, jamiyatda ma'naviy tarbiyaning darajasi); 

---

Maxsus-yuridik
(xarakatdagi 
qonunchilikda 
ogoxlantirish, 
tugirlash,huquq 
talablarining 
bo’zilishiga chеk quyish maqsadida urnatilgan usul yoki ta'sirqiluvchi omil (ko’rollar).Maxsus yuridik 
usul (ko’rol) larga avvalam bor qonuniylik talabi ifodalangan barcha huquq normalarini kiritish zarurdir. 
qonuniylikning yuridik talablari quyidagilardan iborat : 
* XN sini bajarmaslikni adolatli jazolash; 
* Qonun ustunligini qonuniy mustaxkamlash, uni ko’riklash choralarini aniqlash; 
* qonuniylikni ko’riklashni ma'lum organlarga
* Fuqarolarning o’z huquqlarini talab qilish (foydalanish) ni qonuniy mustaxkamlash, o’z 
huquqlaridan boshqa shaxslaning huquqlariga zarar kеltirish maqsadida foydalanishni takiklash, 
aybsizlik prеzumtsiyasi goyalarini konstitutsiyaviy mustaxkamlash; huquqiy tartibot ijtimoiy 
tartibotning tarkibiy qismidir.
Huquqiy tartibot ijtimoiy tartibotning bir qismi bo’lib xisoblanadi, fakat u 
barcha sotsial normalarning rеgulyativ xarakati natijasida mujassamlashmasdan, balki fakatgina huquq 
normalari orqali mujassamlanadi. 
Shunday ekan, huquqiy tartibot - bu huquq normalari tomonidan tartibga solinadigan ijtimoiy 
munosabatlar tizimining bir qismidir. 
Uning xarakat doirasida huquq normalari orqali tartibga solinadigan barcha ijtimoiy munosabatlar 
yotada. 
Qonuniylikning o’ziga xos hususiyatlari uning quyidagi prinsiplarida ifodalanadi.
Qonunning ustunligi va hamma uchun majburiyligi. Bunday O’zbekiston Respublikasini barcha 
qonunlari va barcha normalari mukaddas bo’lib, ularga barcha kishilar amal q’ilish kerak. Bu prinsip 
O’zbekiston Respublikasining Konstututsiyasini 15-moddasida mustahkamlangan. «O’zbekiston 
Respublikasida O’zbekiston Respublikasining Konstututsiyasi va qonunlarning ustunligi so’zsiz tan 
olinadi.
Respublika Prezidenti I.A.Karimov O’zbekistonni yangi jamiyat ko’rish uchun, bozor iqtisodiga utish 
uchun hamma kishining qonunga amal q’ilishligini muhim pirinsip deb hisoblab, «Men uchun eng muhim 
–qonuniylikni hurmat q’ilishdir», deb kursatadi.
Qonuniylikni yagonalik prinsipi. Bu esa O’zbekiston Respublikasining huquqiy qonunlar bir hil 
qo’llainishini, hamma fuqarolar qonun oldida tenglikni bildiradi. Bu hakda O’zbekiston Respublikasi 
Konstututsiyasining 18-moddasida shunday deilgan. «O’zbekiston Respublikasida barcha fukoralar bir hil 
huquq va erkinliklarga ega bo’lib, jinsi, irki, millti, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shahsi va 
ijtimoiy movkedan qat’iy nazar, qonun oldida tengdir».