O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

Meva va sabzavotlarning nafas olishi.
Nafas olish jarayoni ularning atrof muhit bilan 
o’zaro ta’sirining asosiy shakli hisoblanadi. Nafas olish saqlashning ma’lum bir davrida meva va 
sabzavotlar holatini ob’ektiv aks ettiradi. 
Kislorodli (aerob) nafas olishning sxemasi odatda quyidagicha izohlanadi. 
S
6
N
12
O
6
+ 6O
2
=6SO
2
+ 6N
2
O + 674 kkal 
Nafas olishning biologik roli shundan iboratki, u meva va sabzavotlar tirik to’qimasini 
hayot faoliyati uchun zarur bo’ladigan energiya bilan ta’minlaydi. Nafas olish jarayoniga qand 
va boshqa moddalarning sarf bo’lishi natijasida meva va sabzavotlarning massasi kamayadi va 
bu kamayish tabiiy kamayish deb yuritiladi. Bu yo’qotishni nafas olish va suvning bug’lanish 
jarayonlarini boshqarish orqali kamaytirish mumkin,bu esa katta amaliy ahamiyat kasb etadi. 
Nafas olish jarayoni juda murakkab hisoblanadi, bu jarayonda ko’plab fermentlar ishtirok etadi. 
Yuqorida keltirilgan formuladan ko’rinib turibdiki, nafas olish jarayonininng oxirgi 
mahsuloti karbonat angidrid gazi va suv hisoblanadi. Shunday qilib 1 gramm-molekula 
geksozlar oksidlanganda 674 kkal yoki 2824 kDj energiya ajralib chiqadi.