O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti “tasdiqlayman”

 
Ma’ruzalarda ta’lim berish texnologiyasining variantlari 
I bosqich
. Ma’ruza mavzusini e’lon qiladi, (talabalarga tarqatilgan matnda mavjud) asosiy 
savol, ahamiyatli tushuncha va so’zlarni eslatadi. Ma’ruza mashg’ulotining kutilayotgan 
o’quv natijalari va uni olib borish rejasi bilan tanishtiradi. 
II bosqich
.
2.1. Vazifani eslatadi
: Insert texnikasidan foydalanib, ma’ruza matnini o’qib chiqish. 
Tanishib chiqish uchun o’rtog’i bilan matn almashishni taklif etadi.
2.2. Talabalarni erkin bo’lish belgisi bo’yicha guruhlarga bo’ladi
. 
1 - variant 
1) Mavzu bo’yicha “ekspert” bo’lishlarini ma’lum qiladi. 
2) Ekspert varaqlarini tarqatadi - ularning matnini kodoskop orqali namoyish etadi va 
sharhlaydi. 
3) Guruhlarda ish boshlanganini ma’lum qiladi: jamoaviy yoki juftliklarga bo’linib 
savollarga javob tayyorlaydilar. 
(4) Taqdimot boshlanganligini e’lon qiladi. 
Guruh sardori/guruh a’zolari ular tomonidan o’zlashtirgan materialni namoyish 
etuvchi materiallardan foydalanib bayon qiladilar; boshqa guruh taklifiga qo’shilishlari yoki 
qo’shilmasliklarini asoslaydilar; savollarga javob beradilar. 
O’qituvchi maslahatchi vazifasini bajaradi. 
2 - variant 
1) xar bir guruh a’zosi mavzu bo’yicha “ekspert” bo’lishlarini va boshqalarni o’qitishlarini 
(“Ilon izi” texnikasi) ma’lum qiladi. 
2) savollar miqdoriga bog’liq holda, o’zlashtiriladigan material bo’yicha, barcha talabalarga 
ishlashlari kutilayotgan, ekspert guruhi raqamini (1, 2, 3, 4, 5) tarqatadi. 
3) O’zlarini raqamlariga mos ravishda kichik guruhlarga birlashishlarini aytadi. Guruhlarga 
ekspert raqamini tarqatadi- ularning matnini kodoskop orqali ekranga chiqaradi va 
sharhlaydi. Xuddi shunday ish natijalarining baholash ko’rsatkichlari va mezonlari bilan 
tanishtiradi. 
4) Guruhlarda ish boshlanganini ma’lum qiladi: jamoaviy yoki juftliklarga bo’linib, 
o’rganayotgan materialni kamroq grafik/jadval shaklida taqdim etishga harakat qilib, 
savollarga (bunday holatda natijalar albatta jamoaviy muhokama qilinadi), javob 
tayyorlaydilar. 

---

85 
5) Ekspertlar o’zlarining dastlabki guruhlariga qaytadilar va boshqalarni o’qitadilar. 
6) O’qituvchi tomonidan taklif etilgan “o’zini tekshirish uchun savollar ro’yxati”ga 
asoslanib, o’quv materialini o’zlashtirish darajasi tekshiruvini olib boradi. 
2.3. 
O’qituvchi, agar ish 1 - variant bo’yicha bajarilgan bo’lsa, har bir guruh taqdimotining 
yakuni bo’yicha xulosalar qiladi, talabalar diqqatini asosiyga qaratadi. O’quv materialini 
o’zlashtirish darajasini tekshirish maqsadida tezkor-savol beradi. 
Agar ish 2 - variant bilan bajarilgan bo’lsa, umumlashtiruvchi xulosalar qiladi, 
talabalar diqqatini asosiyga qaratadi. O’quv materialini o’zlashtirish darajasini tekshirish 
maqsadida tezkor-savol beradi. 
III bosqich. 
3.1.
Xulosa qiladi, talabalar diqqatini asosiyga qaratadi. 
3.2
. Guruhlarga o’zaro baholashning yakunini ma’lum qilishlarini aytadi natijalarni 
sharhlaydi. Kelgusidagi kasbiy ish faoliyatlari uchun bajarilgan ishlarning muhimligini 
ko’rsatib o’tadi. 
3.3.
Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va tushuntiradi.