O‟zbekiston Respublikasi Oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi N. N. Maxmudov, T. R. Yuldashev, B. Sh. Akramov

3.6. Parafin yotqiziqlar va ular bilan kurashish usullari quduq tubida  
qatlam suvlarining to‟planishi 
Favvora usulida quduq ishlatilganda birinchi olinadigan neft suvsiz olinadi. 
Quduqdan neft olinishi davom etishidan ma‟lum bir davr o‟tgandan keyin, qatlam 
suvi  quduqqa  to‟planadi.Bunday  holat  hozirgi  davrda  Ko‟kdumaloq,,  Kuruk, 
Shimoliy  O‟rtabuloq, Janubiy Kemachi va boshqa bir qator konlarda yuzaga kelib 
qiyinchiliklarni  tug‟dirmoqda.  Neftning  tarkibidagi  suvni  kamaytirish  va 
quduqlarni favvora holatda suvsiz ishlash davrini uzaytirish uchun kunlik neft olish 
debit  kamaytiriladi.  Neftni  debiti  kamaytirilgandan  keyin  quduq  ustuni  boyicha 
suyuqlikni  ko‟tarilish  tezligi  kamayadi,  natijada  ma‟lum  bir  hajmdagi  neft  bilan 
suv  birgalikda  yuqoriga  ko‟tarilmaydi,  quduq  tubida  suvni  to‟planishi  esa 
kuchayadi.  Quduq  tubida  suvni  to‟planishini  oldini  olish  va  mexanik 
aralashmalarning  yer  ustiga  chiqishini  ta‟minlash  hamda  quduqdan  suyuqlikning 
ko‟tarilish tezligini oshirish uchun NKQ-lar quduqning tubigacha tushiriladi. 
Ba‟zida  quduqda  to‟plangan  suvni  olib  chiqarish  uchun  ko‟chma 
kompressordan  foydalaniladi.  Buning  uchun  quvur  halqa  oralig‟idan  kompressor 
yordamida  gaz  haydaladi,  to‟plangan  suv  quduq  tubida  NKQ  orqali  yer  ustiga 
chiqariladi,  quduq  qaytadan  favvoralanadi.  Quduq  tubida  suvning  to‟planganligi 
NKQ-dagi va quvurning halqa oralig‟idagi bosimning pasayishiga qarab aniqlanadi 
hamda manometr bilan nazorat qilinadi va aniqlanadi.