O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo’qon davlat pedagogika instituti

14-mavzu: Zamonaviy notiqlik va notiqlar
Har qanday nutq so’zlovchi yoki yozuvchi tomonidan shakllantirilgan matnning tashqi ko’rinishi bo’lib, u faqatgina lisoniy hodisa sanalmasdan, balki ham ruhiyat, ham nafosat hodisasi hisoblanadi. Shuning uchun ham yaxshi nutq deyishganda bo’lgan maqsadning tinglovchi va kitobxonga to„liq borib yetishi, ularga ta’sir o’tkazishi nazarda tutiladi. Shunga ko’ra nutq oldiga ma’lum talablar qo’yiladi. Bu talablar nutqning mantiqiy jihatdan to’g’ri, aniq, chiroyli, yorqin, maqsadga muvofiq bo’lishdir. Bu belgilar nutqning asosiy sifatlari, xususiyatlari deb ko’riladi.


15-mavzu. Ta’lim jarayonida nutq madaniyati masalalari
O’qituvchi nutqiga qo’yiladigan talablar. Nutq texnikasi o’qituvchi nutqi madanayatining muhim qismidir. Nutq texnikasi – ovoz sifati, to’g’ri nafas olish, aniq tlaffuz, aniq leksiya. O’qituvchining nutq texnikasi o’quvchilar uchun etalon namuna ekanligi. O’qituvchi nutqida kuzatiladigan kamchiliklar: nuqsonli ovoz, tovushni noaniq aytish, nafas olishdagi tartibsizliklar. Nutq texnikasini takomollashtirishda fonetika fonologiyaning ahamiyati. Ovoz ustida ishlash. Intonatsiya. Artikulyatsiya va diksiya haqida ma’lumot. Zamonaviy ta’lim jarayoni va nutq madaniyati.


Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar


Amaliy mashg’ulotlar multimedia qurilmalari bilan jihozlangan auditoriyada har bir akadem guruhga alohida o’tiladi. Mashg’ulotlar. Ko’rgazmali materiallar va axborotlar multimedia qurilmalari yordamida uzatiladi.


Amaliy mashg’ulotlar mavzularining taxminiy ro’yxati:


1. O’qituvchi nutqi madaniyati fani, uning maqsadi,vazifasi va muammolari haqida.
2. Adabiy norma va nutq madaniyati. O’zbek adabiy tili normalari
3. Til va nutq.
4. Nutq odobi.
5. Nutqiy etiket
6. Nutqning kommunikativ sifatlari: to’g’riligi
7. Nutqning kommunikativ sifatlari: aniqligi
8. Nutqning kommunikativ sifatlari: tozaligi (sofligi)
9. Nutqning kommunikativ sifatlari: mantiqiyligi
10. Nutqning kommunikativ sifatlari: ta`sirchanligi
11. Nutqning kommunikativ sifatlari: ifodaliligi
12. Nutqning kommunikativ sifatlari: maqsadga muvofiqligi
13. Nutqning kommunikativ sifatlari: boyligi
14. Nutq madaniyati va stilistika. Nutq uslublari.
15. Notiqlik san’ati tarixi. G’arb notiqligi.
16. Notiqlik san’ati tarixi. Sharq notiqligi.
17. Xalq og’zaki ijodida nutq madaniyati masalalari.
18. Kaykovus suxango’ylik xususida.
19. Alisher Navoiy til, nutq va notiqlik san’ati haqida.
20. Zamonaviy notiqlik va notiqlar
21. Ta’lim jarayonida nutq madaniyati masalalari
22. Ta’lim jarayonida nutq madaniyati masalalari
23. O’qituvchining nutq texnikasi
24. O’qituvchining nutq texnikasi
25. Kasbiy nutq asoslari (o’qituvchi nutqi)
26. Kasbiy nutq asoslari (o’qituvchi nutqi)
27. O’qituvchi nutqiga qo’yiladigan talablar
28. O’qituvchi nutqida kuzatiladigan kamchiliklar
29. Zamonaviy ta’lim jarayoni va nutq madaniyati
30. Zamonaviy ta’lim jarayoni va nutq madaniyati