O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov


Bachadonga ta’sir etuvchi vositalar



Download 10,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet350/534
Sana14.04.2022
Hajmi10,08 Mb.
#552287
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   534
Bog'liq
FARMAKOLOGIYA . Дарслик. 2020

Bachadonga ta’sir etuvchi vositalar 
Bachadonga ta’sir etuvchi vositalar
 
quyidagi guruhlarga bo‘linadi
:
1.
Asosan miometriyning qisqarishiga ta’sir etuvchi vositalar: 
a)
kuchaytiruvchilar: 
oksitotsin, pituitrin, dinoprost (PGF

), dinoproston 
(PGE
2
).
b)
susaytiruvchilar: 
 

β
2
-adrenomimetiklar:
 fenoterol, salbutamol. 

-narkoz vositalari: 
natriy oksibutirat

-turli vositalar: 
magniy sulfat
2.
Asosan miometriy tonusini kuchaytiruvchi vositalar:
a)
Koramig‘ dori vositalari: e
rgometrin moleat, ergotamin gidrotartrat
ergotal, koramigning quyuq ekstrakti

b)
sintetik dori vositalar: 
kotarnin xlorid



- 587 -
3.
 
Bachadon bo‘yni tonusini susaytiruvchi vositalar: 
Atropin sulfat, dinoprost, 
dinoproston. 
Asosan bachadon qisqarishini kuchaytiruvchi vositalari:
Oksitotsin
 
– gipofizning orqa bo‘lagi gormoni–oktapetid. Miometriyni 
ritmik qisqarish kuchini oshiradi (to‘lg‘oq chaqiradi). Homiladorlikda bachadon 
unga ta’sirchan bo‘ladi. Oksitotsinning ta’siri homiladorlik davomligi oshgan 
sari ortadi va tug‘ish davrida eng yuqori bo‘ladi. Oksitotsin ta’sirida bachadoni 
qisqarish kuchi va qisqarish soni ortadi. Oksitotsinning katta dozalari bachadon 
tonusini ham oshiradi. Bir vaqtning o‘zida sut bezlarining sekretsiyasi va sut 
ajralishi ham ortadi. Oksitotsin tomirga tomchilab, tug‘ish jarayonini qo‘zg‘atish 
va uni kuchaytirish (tezlashtirish) uchun, hamda homila tug‘ilgandan keyingi 
davrda esa qon ketishini to‘xtatish va bachadon atoniyasini bartaraf etish uchun 
qo‘llaniladi. 
Dezaminooksitotsin

 
oksitotsinni sintetik dori vositai. Oksitotsinga 
nisbatan ta’siri kuchliroq, lekin oksitotsinni parchalovchi fermentlar ta’siriga 
chidamli og‘iz bo‘shlg‘idagi shilliq qavatlardan yaxshi so‘riladi, 
parchalanmaydi, shuning uchun lunjga quyiladi (transbukalno). Dori vosita qon 
bosimiga ta’sir etmaydi. Tuqqan ayollar bachadon invalyusiyasi (ya’ni o‘z 
xoliga qaytish) va sut ajralishni kuchaytirish uchun qo‘llaniladi.
Pitiutrin
 
– oksitotsin va vazopressin aralashmasi (antiidiuretik gormon) 
Oksitotsinga nisbatan kamroq tanlab ta’sir etadi, qon bosimi ko‘taradi.
Gifototsin
 
– gipofizning orqa qismidan ajratilib, tozalangan dori vosita, 
asosan oksitotsindan iborat, vazopressin kamroq. Oksitotsin kabi qo‘llaniladi.
Dinoprost
 
– 
PGF

Akusherlik 
amaliyotida 
qo‘llaniladigan 
prostaglandinlarning asosiy namoyondasi. Miometriy hujayralarida joylashgan, 
faqat o‘ziga xos bo‘lgan retseptorlarning kuchli qo‘zg‘atish xossasiga ega. 
Dinoprost homilador bo‘lgan yoki bo‘lmaganligidan qatiy nazar bachadonning 
ritmik qisqartirishini va tonusni oshiradi, hamda bachadonni bo‘ynini 
bo‘shashtiradi. Dinoprost bronxlarning silliq mushaklarining qisqarishini ham 


- 588 -
oshiradi, ayniqsa bronxial astma xastaligi borlarda. Dori vosita yurakning 
sistolik hajmini oshiradi, taxikardiya chaqiradi, lekin qon bosimini 
o‘zgartirmaydi, katta dozalarda qon bosimini oshiradi. O‘pka tomirlarini 
terapevtik dozalarida toraytiradi, MIT motorikasini oshiradi. Tomirlarining 
o‘tkazuvchanligini oshiradi, sariq tanani degeneratsiyasiga olib keladi 
(lyuteoliz).
Ko‘rsatmalar: homiladorlikni to‘xtatish uchun, tug‘ish jarayonini 
qo‘zg‘atish yoki kuchaytirish uchun uchun (tulgok). 
Noxush ta’siri: flebit, dispepsiya, gipertermiya, taxikardiya, bronxospazm. 
Glaukoma, bachadonda chandiq bo‘lsa, anatomik va klinik tor 
chag‘onoqda, buyrak va jigar xastaligida, yurak tomir yetishmovchiligida 
qo‘llash mumkin emas. 
Metildinoprost

Download 10,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   346   347   348   349   350   351   352   353   ...   534




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish