O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

dixlotiazid, siklometiozid
.
b)
tiazid bo‘lmagan yoki turli xil tuzilishga ega moddalar: 
furosemid, 
klopamid, oksodolin
. 
2.
Dixlorfekosi sirka kislota hosilasi: 
etakrin kislotasi
3.
Ksantinlar: 
temisal, eufillin
.
4.
Pteridin hosilalari: 
triamteren
.
5.
Pirazinoilguanidin unumlari: 
amilorid
. 

---

- 578 -
II.
Aldosteron antagonistlari: 
spironolakton
. 
III.
Osmotik faol diuretiklar: 
mannit, mochevina
. 
IV.
Kislota hosil qiluvchi vositalar: 
ammoniy xlorid
. 
Ta’sir qilish joyiga qarab diuretiklar quyidagi guruhlarga bo‘linadilar: 
1.
Asosan buyrak naychalarini distal qismiga ta’sir etuvchi vositalar: 
dixlotiazid, siklometazid, klopomid, oksodolin
. 
2.
Genli sirtmog‘ining ko‘tariluvchi qismidagi yo‘g‘on bo‘g‘imiga ta’sir 
etuvchi vositalar: 
furosemid, etakrin kislotasi
. 
3.
Buyrak naychalarning distal qismi oxiriga va yig‘uvchi naychalarga ta’sir 
etuvchi vositalar:
triampteren, amilorid, spironolakton.
4.
Buyrak naychalarining proksimal qismiga ta’sir etuvchi vositalar: 
eufilin
. 
5.
Buyrak naychalarining hamma qismlariga ta’sir etuvchi vositalar:
 mannit
. 
Shuni qayd etish joizki, fil’tratsiya jarayonini kuchaytirish peshob 
ajralishini unchalik kuchaytirmaydi, chunki birlamchi peshobning 99% qayta 
so‘riladi. Masalan: agar filtratsiya jarayoni 10% ga ortsa, peshob bor yo‘g‘i 
0,1% ko‘payadi. Agar reabsorbsiya jarayoni shunchaga kamaysa, peshob 
ajralishi kuchli darajada – 100% ga oshadi.