O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov


Kuraresimon vositalar yoki periferik ta’sir etuvchi



Download 10,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet126/534
Sana14.04.2022
Hajmi10,08 Mb.
#552287
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   534
Bog'liq
FARMAKOLOGIYA . Дарслик. 2020

Kuraresimon vositalar yoki periferik ta’sir etuvchi 
miorelaksantlar 
Bu farmakologik vositalar guruhining asosiy xususiyati nerv-mushak 
o’tkazuvchanligiga bloklovchi ta’siri tufayli skelet mushaklarining bo’shashishi 
bilan namoyon bo`ladi. Birichi bo`lib bunday xususiyat 
kurare
da topilgan, 


- 236 -
shuning uchun bu guruh moddalari 
kuraresimon
vositalar deyiladi. Kurare 
Janubiy Amerikada o’sadigan 
Strychnos
va 
Chondadendron
turlariga mansub 
o’simliklardan olingan ekstrakt hisoblanadi. Bir necha yuz yilliklar davomida 
kurare kamon o’qini zahari sifatida ishlatishgan. XX asrning 40-yillarida 
tibbiyotda ishlata boshlaganlar. Kurare turli xil alkaloidlar saqlagan bo’lib, 
asosiylaridan biri 
tubokurarin
hisoblanadi (ushbu o’simlik mahsulotidan 
olinadi). Bundan tashqari, kuraresimon dori vositalarning boshqa turlari mavjud 
bo’lib ular sintetik, yarimsintetik va o’simliklardan olingan. Ularning hammasi 
harakatlantiruvchi nervlardan skelet mushaklariga qo’zg’alish o’tishini 
bloklaydilar. Kimyoviy tuzilishiga ko’ra ko’pchilik kuraresimon vositalar 
to’rtlamchi ammoniyni birikmalaridir. Keng qo’llaniladigan dori vositalar 
quyidagilardir: 
tubokurarin xlorid
(tubarin); 
pankuroniy bromid; pipekuroniy 
bromid; atrakuriy; ditilin
(dixlorid va dibromidlari: suksuksametoniy xlorid, 
listekon, miorelaksin, suksinilxolin xlorid va boshqalar).


- 237 -
To’rtlamchi ammoniyli birikmalarda 2 ta kationli markaz mavjud bo’lib 
(musbat zaryadli azot atomi), kuraresimon vositalarning aktivligi kation 
markazlardagi zaryadlarning konsentratsiyasiga bog’liq bo’ladi. Moddalarning 
N-xolinoretseptorlar anion strukturalari bilan qutbli bog’lanishi kation 
markazlari hisobiga yuzaga keladi. Bundan tashqari, qutbsiz bog’lanishlar ham 


- 238 -
ma’lum rol o’ynaydi. Ko’pchilik kuraresimon vositalar uchun azot atomlari 
orasidagi optimal masofa 1,4-1,5 nm. 
Kuraresimon vositalar N-xolinoretseptorlar bilan o’zaro ta’sir qilib, 
postsinaptik membrana sohasida nerv-mushak o’tkazuvchanligini susaytiradi. 
Har xil kuraresimon vositalar nerv-mushak o`tkazuvchanligini turli mexanizmda 
bloklashi mumkin. Kuraresimon vositalar tasnifi shunga asoslangandir.(5.8-
rasm)
Ta’sir mexanizmiga ko’ra ular quyidagi guruhlarga bo’linadilar:


Download 10,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   534




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish