O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

CSV fayllari

Ma’lumotlarni qulay shaklda saqlaydigan va keng tarqalgan fayl formatlaridan yana biri bu CSV formatidir. CSV faylidagi har bir satr vergullar bilan ajratilgan alohida ustunlardan iborat alohida yozuvni ifodalaydi. Shuning uchun bu kengaytmali fayl “Comma Separated Values” deb nomlanadi. CSV formatli matn ko‘rinishdgi fayl bo‘lsada, Python u bilan ishlashni soddalashtirish uchun mahsus o‘rnatilgan CSV modulini taqdim etadi. Quyidagi misolda CSV ko‘rinishdagi fayldan foydalanish keltirib o‘tilgan:

import csv

FILENAME = "users.csv"
users = [["Temur", 28], ["Aziza", 23], ["Bobur", 34]]
with open(FILENAME, "w", newline="") as file:
writer = csv.writer(file)
writer.writerows(users)
with open(FILENAME, "a", newline="") as file:
user = ["Samad", 31]
writer = csv.writer(file)
writer.writerow(user)
Faylga ikki o‘lchovli ro‘yhat yoziladi – har bir satr bitta foydalanuvchini ifodalaydigan haqiqiy jadval hisoblanadi. Har bir foydalanuvchi esa ikkiti maydon – ism va yoshni o‘z ichiga oladi. Ya’ni, uchta satr va ikki ustundan iborat ko‘rinishdagi jadval. Faylni o‘qish uchun reader ob’ektini yaratish lozim:
import csv
FILENAME = "users.csv"
with open(FILENAME, "r", newline="") as file:
reader = csv.reader(file)
for row in reader:
print(row[0], " - ", row[1])
reader ob’ekti ma’lumotlarni qabul qilganidan so‘ng, ma’lumotlarni konsolga chiqarish uchun sikldan foydalanilgan:
Temur - 28
Aziza - 23
Bobur - 34
Samad - 31
Fayllarda lug‘atlardan foydalanish
Yuqoridagi misolda har bir yozuv yoki satr alohida ro‘yhatni o‘z ichiga olgan. Bunday tashqari CSV modullari lug‘atlar bilan ishlash uchun mahsus qo‘shimcha hususiyatlarga ega. Xususan, csv.DictWriter() funksiyasi faylga yozish imkonini beruvchi writer ob’ektini qaytaradi. csv.DictReader() funksiyasi esa fayldan o‘qish uchun reader ob’ektini qaytaradi.
import csv
FILENAME = "users.csv"
users = [
{"name": "Temur", "age": 28},
{"name": "Aziza", "age": 23},
{"name": "Bobur", "age": 34}
]
with open(FILENAME, "w", newline="") as file:
columns = ["name", "age"]
writer = csv.DictWriter(file, fieldnames=columns)
writer.writeheader()
# bir necha qatorni yozish
writer.writerows(users)
user = {"name" : "Samad", "age": 41}
# bitta qatorni yozish
writer.writerow(user)
with open(FILENAME, "r", newline="") as file:
reader = csv.DictReader(file)
for row in reader:
print(row["name"], "-", row["age"])
Qatorlar writerow() va writerows() metodlari yordamida ham yoziladi. Ammo endi har bir satr alohida lug‘atdir va bundan tashqari, ustun sarlavhalari writeheader() usulidan foydalanib yoziladi va ikkinchi parametr sifatida csv.DictWriter() metodi ustunlar to‘plami uzatiladi.