O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi

1. Ажратилган эга ўзидан олдин кишилик олмошлари, от ва отлашган сўзлар билан
ифодаланиб келган эгани изоҳлайди: Биз, ѐшлар, буни эсдан чиқармаслигимиз керак
2. Ажратилган кесим ўзидан олдин келган кесимни изоҳлайди: 1) феъл-кесим: Мен уни 
кўндиришга ҳаракат қилдим – ялиндим, ѐлвордим, ҳатто тиз чўкдим. 2) от-кесим: У шоир – 
инсон руҳининг билимдони.
3. Ажратилган изоҳ тўлдирувчи ўзидан олдинги тўлдирувчини изоҳлаб келади: Менга, 
яъни университет талабасига, шундай ишонч билдиришяптими, демак, мен бор кучимни ишга 
солишим керак.
Тўлдирувчи ташқари, бошқа, ўрнига, билан, бирга каби сўзли бирикмалар билан 
ифодаланганда ҳам ажратилади: Мендан ташқари, у ҳам бор. 
4. Ажратилган изоҳ аниқловчи ўз навбатида қуйидаги турларга бўлинади: 
1) ажратилган изоҳ қаратқич-аниқловчи ўзидан олдинги қаратқич-аниқловчини 
изоҳлайди: Бир неча кишиларнинг, аѐл ва эркакларнинг қораси кўринди. 
2) ажратилган сифатловчи-аниқловчи сифатланмишдан кейин келиб уни изоҳлайди
(баъзи дарсликларда бу терс сифатловчи-аниқловчи деб аталади (18; 72): Гуллар тердим,
чиройли. 
5. Ажратилган изоҳ ҳол гапда ўзидан олдинги ҳолни изоҳлаб келади. Қуйидаги ҳол 
турлари ажратилади:1) ўрин: Унинг қўлидан ушлаб ичкарига, меҳмонхонага, бошлади. 2) пайт: 
Анжуман бугун, соат бешда, бошланади. 3) равиш(вазият): Қўллар ишлар тез – мўъжизакор. 
4) мақсад: Шаҳарга бориш учун, яъни ўғлини кўриш учун, улов қидирди 5) миқдор-даража:
Бугун сизни яна, иккинчи марта кечиришди. 
Кўпинча равишдош ва сифатдош билан ифодаланган ҳоллар ҳам кенгайган ҳолда 
ажратилиши мумкин: Ўзидан ўзи ҳадиксираб, атрофга олазарак боқади. Отаси, икки