O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi

Mashg„ulot mazmuni  
Nuqta quyidagi o‗rinlarga qo‗yiladi: 
1. Tinch ohang Bilan aytiladigan darak, buyruq va undov gvplardan keyin: Oltin kuz kirib keldi. 
2. Birinchi qismida nuqta, ko‗p nuqta, undov yoki so‗roq belgisi bo‗lgan ko‗chirma gap o‗rtasida 
kelgan muallif gapidan so‗ng: ―men hozir jo‗nayman, - dedi u. – Siz esa yarim soatlardan keyin 
yo‗lga chiqing‖ 
3. Qisqartirilgan ism, familiyalarning birinchi harfi va qismlidan keyin: M. IS) (Mirzakalon Ismoiliy) 

---

4. Sanash yoki ayrim fikrning qismlarini ifodalagan va oy, kun, yillarni bir-biridan ajratish uchun 
qo‗llangan raqam va harflardan keyin : 24.08.2007 kabi. 
 
 
Savol- topshiriqlar: 
1. O‗zbek tilida jami nechta tinish belgisi bor? 
2. Nuqta qaysi o‗rinlarda qo‗yiladi? 
3. so‗roq belgisining qo‗yilish o‗rinlari haqida gapiring. 
4. Tinish belgilarining birikkan holda ishlatilishi haqida gapiring. Nuqtali vergulning qo‗yilish 
o‗rinlari haqida gapiring.
5. Qavs qaysi o‗rinlarda qo‗yiladi? 
6. Qaysi tinish belgisi nisbatan ko‗p qo‗llaniladi?
7.Qaysi o‗rinlarda vergul doimo ikki marta qo‗llanadi? 
8. Raqamlar bilan birga ishlatiladigan tinish belgilarini sanang.
9. Inson ruhiyati bilan bog‗liq o‗rinlarda ishlatiladigan tinish belgilarini sanang. 
10. Qaysi o‗rinlarda tire doimo ikki marta qo‗llanadi? 
Mashqlar ishlash 
1-mashq. O‗qing. Kerakli o‗rinlarga so‗roq va undov belgilarini qo‗yib, gaplarni ko‗chiring.
Namuna: -Voy, bu Nodiraginam-ku? – titroq ovoz eshitildi ichkaridan. 
3-mashq. O‗qing. Gaplar tarkibida qo‗llangan vergul va nuqtali vergullarning qo‗yilish sababini 
izohlang. 
Namuna: Faqat klub, oshxonagina emas, baraklarga ham har xil chaqiriqlar , shiorlar yopishtirib 
qo‗yilidi. (uyushgan bo‗laklar (hol, ega) orasiga vergul qo‗yilgan)