O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/94
Sana05.01.2022
Hajmi1,49 Mb.
#318808
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   94
Bog'liq
kimyo fizikaviy va kolloid kimyo biologiya-tuproqshunoslik fakulteti talabalari uchun uslubiy qollanma

Vodorod  elektrodi 
Elektrod potensiali hosil bo‗lishining  sabablaridan  biri  aktivligi kam  metall 
sirtiga  ionlanish  qobiliyatiga  ega  bo‗lgan  moddalarning  adsorbsiyalanishidir. 
Masalan,  vodorod  platina  sirtiga  adsorbsiyalanadi  va  ionlanish  natijasida 
elektrodda  qo‗sh  elektr  qavatini  hosil  qiladi.  Ushbu  usul  bilan  standart  vodorod 
elektrodi  olinadi  (rasm).  Tarkibida  H
+
  bo‗lgan  eritmaga  sirti  yuqori  dispersli 
platina  bilan  qoplangan  platina  plastinkasi  tushiriladi.  Eritma  orqali  tozalangan 
vodorod    gazi   yuboriladi.    Vodorod    gazining   juda   ham   toza   bo‗lishi  
 
 
2-rasm. Vodorod elektrod. 
muhimdir,  chunki  AsH
3
,  H
2
S  va 
boshqalarning  gaz  tarkibida  bo‗lishi 
platinalangan 
platinaning 
sirtini 
―zaxarlaydi‖  va  elektrodning  potensialini 
sezilarli darajada o‗zgartirib yuboradi. Shu 
sababli 
sof 
vodorod 
gazi 
ishqorli 
eritmalarni  elektroliz  qilish  yo‗li  bilan  
olinadi 
va  tozalanadi.  Eritma  ichidan  o‗tkazilgan  vodorod  platina  elektrodiga 
adsorbsiyalanib,  uning  sirtiga  o‗tirib  qoladi.  Rasmda  vodorod  elektrodida 
ko‗rsatilgan 
a
  naycha  boshqa  elektrod  bilan  ulash  uchun  xizmat  qiladi.  Pt  ning 
sirtida quyidagi muvozanat o‗rnatiladi: 
e
H
H
H
2
1
(адсорб.)
(газ)
2
 
Shuning  uchun  elektrodning  potensiali  eritmadagi  vodorod  ionlarining 
aktivligi bilan belgilanadi.  
  Vodorod elektrodi potensialini nazariy hisoblash xuddi Nernst tenglamasini 
keltirib  chiqarishda  qo‗llangan  mulohazalarga  asoslangan.  Normal  vodorod 
elektrodining zanjiri quyidagidek yoziladi: 
)
1
(
H
/
)
(
1
2
H
атм
a
H
Pt
 
Vodorod  elektrodining  potensiali  etalon  sifatida  qabul  qilingan.  Boshqa 
hamma  elektrodlarning  standart  potensiallarining  qiymatlari  normal  vodorod 
elektrodga  nisbatan  o‗lchangan.  Normal  vodorod  elektrodining  potensiali  shartli 
ravishda nolga teng deb qabul qilingan. 
  Vodorod  elektrodining  kamchiliklaridan  biri  uni  potensialining  sekin 
o‗rnatilishi bo‗lsa, ikkinchisi, yuqorida aytganimizdek, vodorodni juda ham toza 
bo‗lishi  talab  qilinishidir.  Shuning  uchun  amalda  vodorod  elektrodi  ishlashga 
qulayroq  bo‗lgan  boshqa  elektrodlar  bilan  almashtiriladi.  Vodorod  elektrodi  gaz 
elektrodlari  turiga  tegishli  bo‗lib,  bunday  elektrodlardan  tashkil  topgan  zanjirlar 
gazli  zanjirlar  deyiladi.  Bunday  zanjirlarda  qo‗llanilayotgan  metall  o‗tkazgich 
vazifasini  bajaradi  va  ushbu  metallning  sirtida  adsorbsiyalangan  gazlarning 
ionlanishi  natijasida  xosil  bo‗lgan  elektronlarni  olib  o‗tadi.  Agar  oddiy 
metallardan  iborat  elektrodlarda  elektrokimyoviy  jarayon  elektrod  materialining 


50 
 
oksidlanishi yoki qaytarilishi bilan bog‗liq bo‗lsa, gazli elektrodlarda oksidlanish–
qaytarilish  jarayonida  adsorbsiyalangan  gazlar  qatnashadi,  metall  elektrodining 
o‗zi esa ushbu jarayonda bevosita ishtirok etmaydi. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish