O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi


 Elektr  yurituvchi kuch. Galvanik element



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/94
Sana05.01.2022
Hajmi1,49 Mb.
#318808
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   94
Bog'liq
kimyo fizikaviy va kolloid kimyo biologiya-tuproqshunoslik fakulteti talabalari uchun uslubiy qollanma

1. Elektr  yurituvchi kuch. Galvanik element 
Elektrokimyo  aslida L.  Galvanining  qurbaqa ustida o‗tkazgan  tajribalaridan 
boshlangan:  mis  va  temir  metallari  elektrodlar  vazifasini  bajarib,  galvanik 


46 
 
elementni  hosil  qilgan.  Shu  sababli,  elektrofiziologiya  va  elektrokimyoning 
asoschisi  bo‗lgan  Galvanining  nomi  bilan  ko‗p  ilmiy  atamalar  nomlangan: 
galvanik  element, galvanometr,  galvanoplastika,  galvanostegiya,  galvanik  tok  va 
boshqalar.  A.  Volta  1799  yilda  elektr  energiyaning  birinchi  kimyoviy  manbaini 
yaratdi:  turli  metallar  tutashgan  chegarada  potensiallar  farqi  paydo  bo‗ladi,  buni 
volta–potensial  deyiladi  (Voltaning  kontakt  nazariyasi  fanda  uzoq  vaqt  xukm 
surgan).  1889  yilda  V.  Nernst  galvanik  element  elektr  yurituvchi  kuchi  (EYuK) 
ning  ―osmotik‖  nazariyasini  yaratgan.  Nernst  nazariyasi  Voltaning  kontakt 
nazariyasini butunlay inkor etib, elektrod–eritma chegarasida potensiallar sakrashi 
(galvanik  potensial)  paydo  bo‗lishining  yagona  sababi  qo‗sh  elektr  qavatining 
xosil bo‗lishidir, deb tushuntirgan. Agar elektrod potensialining paydo bo‗lishiga 
faqatgina elektrod–elektrolit chegarasidagi qo‗sh elektr qavat sababchi bo‗lganda, 
ayrim  metallarning  standart  solishtirish  elektrodiga  nisbatan  o‗lchangan  ―nol 
zaryadli potensiali‖ nolga teng bo‗lishi kerak edi (―metallarning nol nuqtasi‖ deb 
ham  ataladi).  Frumkinning  XX–asrning  30–yillardagi  izlanishlariga  ko‗ra,  nol 
zaryadga  ega  bo‗lgan  metallarning  potensiallari  ham  nolga  teng  emas  ekan. 
Demak,  elektrod  bilan  elektrolit  chegarasida  umuman  qo‗sh  elektr  qavat  paydo 
bo‗lmagan  taqdirda  ham  elektrodning  potensiali  noldan  farq  qilishi  Nernst 
nazariyasining  noto‗g‗ri  ekanligini  ko‗rsatdi.
 
Metallar  fizikasining  rivojlanishi 
natijasida  turli  metallar  tutashtirilganda  potensiallar  farqi  paydo  bo‗lishi 
ko‗rsatildi.  Kvant  nazariyasiga  binoan,  potensiallar  farqiga  metalldagi  ozod 
elektronlar  energiyalarining  Fermi  sathlari  turlicha  bo‗lganligi  sabab  bo‗ladi  va 
metallar  tutashtirilganda  Fermi  sathlari  tenglashguncha  elektronlar  bir  metalldan 
ikkinchisiga oqib o‗tadi.
 
Hozirgi  zamon  tushunchasiga  binoan,  elektrodning  potensiali  ikki  metall 
chegarasidagi  volta–potensial  va  elektrod–eritma  chegarasida  qo‗sh  elektr  hosil 
bo‗lishi bilan belgilanuvchi galvani–potensiallarining yig‗indisiga tengdir. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish