O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta′lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

kunduzlik talab va umumiy quvvat sarfi 
Yosh (yillar) 
Sarflanadig
an umumiy 
quvvat, 
(kkal) 
Oqsillar, g 
Yog‘lar, g 
 
Ugle- 
vodlar, g 
jam
i 
Shunda
n 
hayvon 
oqsili 
ja
mi 
Shunda
n 
hayvon 
yog‘i 
 
6 
7-10 
11-13 (o‘g‘il bol.) 
11-13 (qizlar) 
14-17 (o‘g‘il bol.) 
14-17 (qizlar) 
2000 
2350 
2750 
2500 
      3000 
2500 
66 
77 
90 
82 
98 
82 
43 
46 
54 
49 
59 
49 
67 
79 
92 
84 
100 
84 
13 
16 
18 
17 
80 
17 
285 
335 
390 
355 
425 
355 
 
Ma'lumki,  o‘quvchi  yoshlari  nuqtai  nazaridan  uch  guruhga  bo‘linadi, 
ya'ni kichik maktab yoshi 6-10 yoshlilar, o‘rta maktab yoshi – 11-13 yoshlilar va 
katta maktab yoshi – 14-17 yoshlilar.  
32-jadvalda  shu  guruhlar  uchun  alohida-alohida  asosiy  oziq 
moddalariga  bo‘lgan  o‘rtacha  talab  va  umumiy  quvvat  sarfi  me'yorlarini 
keltiriladi. 
Iste'mol  qilinadigan  asosiy  oziq  moddalarining  (oqsillar,  yog‘lar, 
uglevodlar)  energetik  qiymat  nisbati  14:31:55,  miqdor  nisbati  esa  1:1:4 
ko‘rinishida bo‘lishi tavsiya qilinadi. Agar 6 yoshli bolalarda tavsiya qilinadigan 
oqsillarning  65%ini  hayvon  oqsili  tashkil  qilishi  lozim  bo‘lsa,  bu  ko‘rsatkich 
maktab  yoshidagilarda  60%  ga  tushiriladi,  chunki  birinchi  sinf  o‘quvchilarida 
tana a'zolarining shakllanishi va o‘sishi ancha tez bo‘ladi, shuning uchun ularga 
to‘la qiymatli oqsillar bir muncha ko‘proq kerak. O‘quvchilar iste'mol qiladigan 
oson hazm bo‘ladigan shakar, konfet, shokolad ko‘pi bilan umumiy uglevodlar 

---

236 
 
miqdori  20%  dan  oshmasligi  kerak.  Aks  holda  bunday  uglevodlar  tanada 
yoqqa aylanib, semirish alomatlari va u bilan bog‘liq asoratlar yuzaga keladi. 
O‘quvchi yoshlar ovqatlanishida vitaminlar va mineral moddalarga ham 
alohida  e'tibor  berish  kerak.  Chunki  yosh  vujudning  o‘sishi,  ulg‘ayishi  va  har 
tomonlama to‘liq shakllanishiuchun juda zarur. (32-, 33-jadvallarda shu haqda 
ma'lumot berilgan).