O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta′lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Fosfor 
 
Bu ma'danli unsur miya, mushaklar, ichki sekretsiya bezlari hamda ter 
bezlari  faoliyatida  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Mushaklar  fosforli 
birikmalarning to‘planadigan asosiy joyi hisoblanadi.  
Fosfor  birikmalari  oziq  moddalarni  parchalovchi  fermentlar  tarkibiga 
kiradi.  Eng  muhimi  fosforli  guruhlar  ADF  bilan  birikib  barcha  hujayralarning 
fiziologik  faoliyatini  ta’minlab  turadigan  ATF  hosil  qiladi.  Fosfor  kalsiy  bilan 
birgalikda suyaklar va tishlarning shakllanishida muhim ahamiyatga ega. 
Odamning fosforga bo‘lgan bir kecha-kunduzlik talabi 16001800 mg, u 
go‘sht  mahsulotlarida  ko‘p  bo‘ladi.  Unga  eng  boy  mahsulot,  16-jadvaldan 
ko‘rinib turganidek, loviya va no‘xat hisoblanadi. 
Vujudda  fosfor  almashinuvi  kalsiy  almashinuvi  bilan  chambarchas 
bog‘liq,  kalsiyning  so‘rilishi  fosforsiz  o‘tmaydi  yoki  fosfor  o‘zlashtirilishida 
albatta  kalsiy  kerak.  Shuning  uchun  fosforga  taqchillik  ham  fosforli  –  kalsiyli 
mahsulotlarni tanlab iste'mol qilish bilan bartaraf etiladi. 
Odatda  kalsiy  va  fosfor  o‘rtasidagi  nisbat  1:1,0  –  1,5  bo‘lganida  ular 
yaxshi  o‘zlashtiriladi  va  bu  ikkala  unsur  ishtirokida  yuz  berib  turadigan 
fiziologik  jarayonlar  me'yorida  bo‘ladi.  Ba'zan  go‘sht  va  baliqni  ko‘p  iste'mol 
qiluvchilarda  (shimoliy  qutbda  yashovchilarda)  aytib  o‘tilgan  nisbat  buzilib 
1:3,9 ga o‘zgaradi.