O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

asosiy ionlarga
quyidagilar kirib, ularning 4 tasi 
manfiy zaryadlangan 
anionlar
va 4 tasi musbat zaryadlangan 
kationlardir:
 anionlar: 
 kationlar: 
xlor ioni Cl' 
 natriy ioni Na' 
sulfat ioni SO
4
'' 
 kalsiy ioni Ca'' 
gidrokarbonat ioni HCO
3
' 
 magniy ioni Mg'' 
karbonat ioni CO
3
'' 
 kaliy ioni K' 
Quruqlikdagi suvlarning kimyoviy tarkibi Dunyo okeani suvidan 
keskin farq qiladi. Bu farq quruqlik suvlarida karbonatlarning, okeanlar va 
dengizlar suvlarida esa xloridlarning ko‘pligida o‘z aksini topgan. 
2.3. Suvning tabiiy jarayonlar va inson hayotidagi ahamiyati 
Suv sayyoramizda eng ko‘p tarqalgan tabiiy kimyoviy birikma 
hisoblanadi. Tabiiy suvlar okeanlar, dengizlar, ko‘llar, daryolar, suv 
omborlari, botqoqliklar va muzliklarni shakllantiradi. Ular suv bug‘lari 
ko‘rinishida atmosfera tarkibida ham mavjuddir. Ayni paytda, tuproqning 

---

39 
fizik xususiyatlarini belgilovchi asosiy omillardan biri ham ularning 
namligi, ya’ni tuproq qoplamida mavjud bo‘lgan suvdir. 
Suvsiz sayyoramizning tirik organizmlar tarqalgan qobig‘i, ya’ni 
biosferani va, umuman, yerdagi hayotni tasavvur etib bo‘lmaydi. Yerning 
geografik 
qobig‘ining shakllanishida va sayyoramizning tashqi 
ko‘rinishida suvning o‘rni juda muhimdir. 
Suv tabiiy muhitni belgilovchi eng asosiy elementlardan bo‘lishi 
bilan bir qatorda, eng faol geologik va geografik omil ham hisoblanadi. Bu 
holatlar quyidagilarda aks etadi. Birinchidan, suv-mexanik va issiqlik 
energiyasi manbaidir. Ikkinchidan, suv energiya manbai bo‘lganligi uchun 
ish bajarish qobiliyatiga ega. Ayni paytda, suv bilan birga turli moddalar 
va birikmalar bir joydan ikkinchi joyga ko‘chadi. Bir so‘z bilan aytganda, 
suvning Yerdagi hayot uchun ahamiyati beqiyosdir.
Suv, o‘zining uzluksiz harakati tufayli, yer sharida kuzatiladigan 
barcha tabiiy jarayonlarda ishtirok etadi. Akademik V.I.Vernadskiyning 
ta’biri bilan aytganda: “