O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

13.4.
 
Tarmoq adreslarini o‘girish 
Hujumlarni amalga oshirish uchun tajovuzkorlar o‘z qurbonining adresini 
bilishi kerak. Ushbu adreslarni, shuningdek, butun tarmoq topologiyasini yashirish 
uchun tarmoqlararo ekran juda muhim vazifani bajaradi. Bu ichki tarmoq adreslarini 
o‘girish 
(Network Address Translation, NAT)
. 
NAT jadvali PAT bilan birga
Ichki global adres
Ichki lokal adres
Tashqi lokal adres
Tashqi global adres
208.168.16.100:1555
208.168.16.100:1331
192.168.1.2:1555
192.168.1.3:1331
208.168.17.7:80
208.168.17.8:80
208.168.17.7:80
208.168.17.8:80
Ichki
Tashqi
Yuboruvchi adresi Qabul qiluvchi adresi
192.168.1.2:1555
208.168.17.7:80
Yuboruvchi adresi Qabul qiluvchi adresi
192.168.1.3:1555
208.168.17.8:80
208.168.17.7
208.168.17.8
Yuboruvchi adresi Qabul qiluvchi adresi
192.168.1.3:1331
208.168.17.8:80
Yuboruvchi adresi Qabul qiluvchi adresi
192.168.16.100:1555
208.168.17.7:80
 
13.3-rasm. Tarmoq adreslarini o‘girish 
Ushbu funksiya ichki tarmoqdan tashqi tarmoqqa yo‘naltirilgan barcha 
paketlarga nisbatan qo‘llaniladi. Ushbu paketlar uchun yuboruvchi kompyuterning 
IP-adresi avtomatik ravishda bitta "ishonchli" global IP-adresga almashtiriladi. 
Ichki tarmoq IP-adresini ikki usulda o‘girish mumkin: dinamik va statik. 
Birinchi holda, IP-adres uzelning tarmoqlararo ekranga kirish vaqtida u uchun 
ajratiladi. Ulanish tugagandan so‘ng, IP-adres bo‘shatiladi va uni lokal tarmoqdagi 
boshqa har qanday uzel ishlatishi mumkin. Ikkinchi holda, uzel IP-adresi har doim 
bitta tarmoqlararo ekranning IP-adresiga bog‘langan bo‘lib, ushbu IP adres orqali 
barcha chiquvchi paketlar uzatiladi. Tarmoqlararo ekranning IP-adresi tashqi 
tarmoqqa kiradigan yagona IP-adres bo‘ladi. Natijada, ichki tarmoqdan chiqadigan 

---

133 
barcha paketlar tarmoqlararo ekran orqali uzatiladi, bu himoyalangan ichki tarmoq 
va xavfli tashqi tarmoq o‘rtasidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqani istisno qiladi. 
Ushbu yondashuv bilan ichki tarmoq topologiyasi tashqi foydalanuvchilardan 
yashiriladi, bu esa ruxsatsiz kirishni murakkablashtiradi.