O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Xavfsizlik 
administratori
Boshqarish 
vositalari
Zaifliklarni bartaraf 
etish vositalari
Umumiy 
serverlar
Server IPS
Tarmoqlararo 
ekran
15.3-rasm. Korporativ AT-larga qaratilgan hujumlarni bartaraf etish tizimi 
Hujumlarning salbiy taʼsirini minimallashtirish uchun IPS vositalari, zaiflik 
skanerlari va zaifliklarni bartaraf etish vositalarini markazlashgan holda 
boshqariladigan bitta tizimga birlashtirish kerak. 
Hujumlarni bartaraf etish uchun tizimlari sensorlar, bir yoki bir nechta 
boshqaruv serverlari, zaiflik skanerlari, zaifliklarni bartaraf etish vositalari, operator 

---

159 
va administrator konsollaridan iborat (15.3-rasm). Baʼzida tashqi maʼlumotlar 
bazasi axborot xavfsizligi hodisalari va ularning parametrlari to‘g‘risidagi 
maʼlumotlarni saqlash uchun ajratiladi. 
Zaiflik skanerlari korporativ AT-larida zaifliklarni qidiradi va aniqlaydi. 
Boshqaruv serveri hujumni aniqlash sensorlaridan maʼlumot oladi va ularni 
boshqaradi. Odatda, serverda hodisalar birlashtirilib, qaror qabul qilinadi. Muhim 
hodisalarni batafsil qayta ishlash uchun xost IPS tizimlari 
insidentlarni boshqarish 
va monitoring tizimlari
bilan integratsiya qilinadi. 
15.1.
 
IPS tizimlari orqali hujumlarni aniqlash usullari 
Hujumni aniqlash jarayonida hodisalarni tahlil qilishning quyidagi usullari 
qo‘llaniladi: 

anomal hatti-harakatni aniqlash (Anomaly-based), g‘ayritabiiy hodisalar 
aniqlanadi; 

suiisteʼmollikni aniqlash (Misuse Detection yoki Signature-based), unda 
hodisa yoki hodisalar to‘plami oldindan maʼlum hujumni tavsiflovchi shablon 
bo‘yicha tekshiriladi. Oldindan maʼlum bo‘lgan hujum namunasi signatura deb 
nomlanadi.