O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi o'zbekiston milliy universiteti



Download 1,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/192
Sana18.02.2022
Hajmi1,95 Mb.
#453343
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   192
singarmonizm 
yoki 
unlilarning 
uyg'unlashuvi 
deb atalib, u so'zlarda (o'zak va affiksda) unlilarning o'xshash 
artikulyasion-akustik belgilarga ega bo'lishi bilan izohlanadi. Ba'zi afrika tillari-
da unlilar bir so'z yoki so'zlar birikmasi doirasida uyg'unlashadi. Ko'pgina urol 
va oltoy tillarida unlilar til oldi va til orqa, hamda lablangan-lablanmagan bel-
gilari bo'yicha uyg'unlashadi. Masalan, turkiy tillarida, xususan, turkman, qozoq, 
qirg'iz, turk, qoraqalpoq tillaridagi so'zlarda til oldi yoki til orqa, lablangan yoki 
lablanmagan unlilar o'xshash holatda uchraydi. Bunda so'z o'zagidagi unli bilan 
uning affiksidagi unli uyg'unlashadi. Masalan, turkman tilida: galamlar – «qal-
amlar», gelinlar – «kelinlar» qozoq tilida: bashtar – «boshlar», koldor – «qo'l-
lar», turk tilida: göllär – «qo'llar», gyzlar – «qizlar» kabi.
Singarmonizm urg'u bilan ham bog'liq bo'lib, ularning har ikkisi so'zning 
fonetik belgisi hisoblanadi. Nihoyat, assimilatsiya sinxronik (yangi paydo bo'l-
gan) va diaxronik (tarixiy shakllangan) bo'lishi mumkin. Yuqorida ko'rsatilgan 
umlaut va singarmonizm hodisalari tovushlarning tarixiy assimilatsiyasi natijasida 
kelib chiqqan.

Download 1,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   192




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish