O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Psixikaning 
rivojlanishi 
deb tirik mavjudotlar psixikasining ketma-ketlik bilan taraqqiy etuvchi 
(garchi tanazzulning ayrim holatlarini namoyon qilsa-da) qaytmas miqdoriy va 
sifat o‘zgarishlariga aytiladi.
Psixikani aks ettiruvchi-boshqaruvchi noyob hodisa sifatida tushunish uchun 
aks ettirish – jismning umumiy xossasi ekanligini e’tiborda tutish lozim.
Er yuzida hayotning dastlabki belgilari 2-3 milliard yil avval, dastlab asta-
sekin murakkablashib borgan kimyoviy, organik birikmalar, so‘ngra esa sodda tirik 

---

22 
hujayralar ko‘rinishida paydo bo‘lgan. Ular tiriklikka xos bo‘lgan rivojlanish, 
yaratish va orttirilgan, irsiyat tomonidan belgilangan xossalarni keyingi avlodga 
o‘tkazish xususiyati bilan bog‘liq bo‘lgan biologik evolyusiyani boshlab berganlar.
Ma’lum psixik xususiyatlarga ega bo‘lgan tirik jismlarning ko‘plab shakllari 
mavjud.
Tashqi muhit ta’siriga javoban oddiy tanlovchan ta’sirlanish xususiyati tirik 
jismning sodda shakllarida ham kuzatiladi. Xuddi shu tarzda, bir hujayrali amyoba 
ba’zi ta’sirotlardan uzoqlashib, boshqalariga yaqinlashadi. Amyobaning harakatlari 
o‘z mohiyatiga ko‘ra, sodda organizmlarning tashqi muhitga moslashishining 
dastlabki shakllari bo‘lib hisoblanadi.
Tiriklikning 
yuzaga 
kelishi 
aks 
ettirishning 
alohida 
turi 
–