O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi

I BOB. O’ZBEKISTON ELEKTRO-ENERGETIKASINING HUDUDIY TARKIBI

1.1 O’zbekistonda elekto-energetikasi sanoatining rivojlanishi

O’zbekiston elektr-energiya tizimi tarixi 1923-yilda Toshkent yaqinidagi Bo’zsuv kanalida qator GESlar qurulishi bilan bog’liq. Ushbu GESning birinchi navbati 1926-yili ishga tushirilgan.

Ikkinchi jahon urushining og’ir kunlarida asosan xalq xashari bilan Farhod GESi qurildi. O’sha yillari Angren ko’mir konini o’zlashtirish ishlari boshlanib ketdi. Bu ko’mir havzasining ishga tushirilishi Angren GRESi va Olmaliq TESi qurilishiga zamin bo’lib hisoblanadi. 1970-yillarda Chorvoq GESi va Ho’jakent GESi ishga tushdi. Oradan ko’p vaqt o’tmay katta kuchga ega bo’lgan, hozirda respublikaning elektr quvvatiga bo’lgan ehtiyojini to’la qondirayotgan Sirdaryo GRESi qurildi. Dunyo mamlakatlari elektr energetikasida issiqlik, atom va suv elektr stantsiyalarining ulushi har xil. Bunday holat joyning relefi va gidroenergetika resurslari, foydali qazilmalariga bog`liq. Masalan, er usti tuzilishi tog`lardan tashkil topgan mamlakatlarda (Gruziya, Tojikiston, Qirg`iziston va b.) elektr energiya asosan suv elektr stantsiyasida ishlab chiqariladi. Bu turdagi elektr stantsiyalaridan olingan mahsulot ancha arzon hisoblanadi, chunki suv-suvligicha qolaveradi, IESlarda esa yoqilg`i turlari tiklanmaydigan tarzda sarflanadi.