O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi marketing

Marketing tizimi — korxona bilan uning hamkorlari va tovarlari (xizmatlari) sotiladigan bozordagi subyektlarni o‘zaro bog‘lab turuvchi eng muhim munosabatlari va axborot oqimlari kompleksi. Marketing tizimiga ta’minotchilar, vositachilar, sotuvchilar, iste’molchilar, raqobat-chilar va korxona faoliyatiga bog‘liq bo‘lgan boshqa bozor subyektlari kiradi.
Maqsadli marketing — bozor segmentlarini chegaralash, chegaralangan segmentlardan bir yoki bir nechtasini tanlab olish va har bir tanlab olingan segment uchun alohida-alohida tovarlar marketingi kompleksini ishlab chiqish jarayoni.¹²


Mahsulot nufuzi / mahsulot imiji (ingl. product image) — bozorda tovar yoki xizmat qanday qabul qilinishini aniqlovchi fikrlash jarayoni.


Mahsulot sotish direktori / marchandayzing direktori (marchan-dising direktor) — ishlab chiqaruvchi, chakana, ulgurji savdo, diler, distribyutor tomonidan mahsulot sotishga yo‘naltirilgan marketing faoliyati uchun mas’ul bo‘lgan shaxs.


Narx; baho (ingl. price) — tovar yoki xizmat qiymatining pulda ifodalanishi.


Narx siyosati — tashkilotlar tomonidan talab va taklif munosabat-larining o‘zgarishiga tezlik bilan narx reaksiyasi amaliyotini qo‘llash.


Netto-og‘irlik — qadoqdangan mahsulotning qadoqbop material og‘irligi hisobga olinmagan og‘irligi; sof og‘irlik. antonimi: «brutto-og‘irlik».
Oligopsoniya — xaridorlar yoki iste’molchilar kam miqdorda mavjud bo‘ladigan bozor yoki iqtisodiy holat.


Ommaviy bozor — ommaviy axborot vositalaridan foydalanish va ana shu jarayon bilan bog‘liq bo‘lgan sarf-xarajatlar o‘zini oqlashiga


¹²A. Mamanazarov, M. Mamanazarov Marketing terminlari izohli.-T.: Sharq, 2012-y.
405
imkon beruvchi yetarlicha katta va hatto ulkan tovarlar va xizmatlar bozori.
Public relations — jamoatchilik, matbuot, saylab quyiladigan organlar va jamoatchilik tashkilotlari bilan aloqalar tizimi bo‘lib, reklamadan farqli ravishda asosan notijorat asosda yuritiladi.
Pablisiti — tijorat asosidagi xayriya xabarlari, taqdimotlar yoki tovarlar, xizmatlar, firmalar to‘g‘risida ommaviy axborot vositalari orqali beriladigan materiallar.