O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. Atadjanov, D. A. Sаliеvа xulqi og’ishgan bolalar psixologiyasi

 
Mavzu yuzasidan nazorat savollari va topshiriqlar. 
1.
Shaxs og`ishgan xulqining determinatsiyasi nima? 
2.
Deviant axloqning ijtimoiy determinantlarini sanab o`ting. 
3.
Og`ishgan xulqning biologik zaminini sanab o`ting. 
4.
Og;ishgan xulqqa ta`rif bering. 
5.
Shaxs axloqi ijtimoiy va biologik omillarining o`zaro harakati xarakterini 
ochib bering. 
6.
Og`ishgan xulqqa ekzistensial- gumanistik yondashuvni taxlil qiling.
7.
Og`ishgan xulqning psixodinamik jihatlarini asoslang.
8.
Og`ishgan xulq tarbiya natijasini taxlil qiling. 
 
3-MAVZU: OG`ISHGAN XULQ KLASSIFIKATSIYASI. 
Reja: 
1.Axloqiy og`ishishlarni tasniflash muammosi.
2.Og`ishgan xulqni psixologik tasniflash.

---

29 
3.Axloqiy buzilishlarni tabiiy tasnifi.
4.Axloqiy fenomenlarni qiyosiy tavsifnomasi. 
Tayanch tushunchalar: 
psixologik xulq, tabiiy tasnifi, axloqiy og`ishish, 
og`ishgan xulq, axloqiy buzilish, axloqiy fenomen
 
 
1. Axloqiy og`ishishlarni tasniflash muammosi. 
Psixologik yondoshuv 
shaxsning og`ishgan xulqidagi alohida ko`rinishlarni ijtimoiy-psixologik tafovutini 
ajratishga asoslangan. Psixologik tasniflar quyidagi mezonlar asosida quriladi: 

buzilgan me`yor turi; 

axloq va uning motivatsiyada psixologik maqsad; 

ushbu axloq oqibati va u keltirgan zarar; 

axloqning shaxsiy-uslubiy tavsifnomasi. 
Psixologik yondoshuv doirasida og`ishgan xulqning turli tipologiyasidan 
foydalaniladi. 
Ko`pchilik 
mualliflar, 
masalan, 
Yu.A.Kleyberg 
axloqiy 
deviatsiyaning uchta asosiy guruhini ajratadi: salbiy (masalan, giyohvand moddalar 
iste'mol qilish), ijobiy (masalan, ijtimoiy ijodkorlik) va ijtimoiy-xolis (masalan, 
tilanchilik). 
Shaxs og`ishgan xulqining ko`rinishlarini tizimlashtirishning bir muncha 
to`liq va qiziqarli variantlaridan biri bizning nazarimizda S.P. Korolenko va T. A. 
Donskixga tegishli. Mualliflar barcha axloqiy deviatsiyani ikkita katta guruhga 
bo`ladilar: nostandart va destruktiv axloq.