O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi kasb-hunar ta’limi markazi toshkent viloyati kasb-hunar ta`limi boshqarmasi toshkent tumani qurilish va servis kasb-hunar kolle

O‘ QUV MASHG‘ULOTINING TEXNOLOGIK XARITASI

Bosqichlar, vaqt	Faoliyat
	O’qituvchi	O’quvchilar
III bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (15 min)	1.1 O’quvchilarning davomati va darsga tayyorgarligi aniqlanadi. 1.2. Darsning mavzusi, rejasi maqsadi tushuntiriladi (1-ilova) 1.3. Guruhning darsga tayorgarlik darajasi tezkor- so’rov metodi yordamida aniqlanadi .	Tinglaydilar Tinglaydilar , yozib oladilar Savollarga ja-vob beradilar.
I I bosqich. (55 min)	2.1.Uyga berilgan mavzuni savollar berish yo’li bilan so’rab baholaydi. Yangi mavzuni bayon etadi. Dvigatelning turlari va bir biridan farqlanishini o’rganish. Tayanch so’z va iboralar bilan ishlanadi. 2.2.Aqliy hujum metodi orqali o’quvchilar faollashtiriladi. 2.Kl 2.3. BBB jadvalini to’ldirish orqali o’quvchilar bilimi mustahkamlanadi.	Tinglaydilar, yozib Oladilar. Tinglaydilar kuzatadilar, yozib oladilar BBB jadvalini to’ldiradilar
III Yakuniy bosqich (10 min)	3.1.Faol o’quvchilarni baholash mezonlari orqali rag’batlantiradi.	Eshitadilar
	3.2. O’tilgan mavzu bo’yicha talabalarga topshiriq beriladi.	Eshitadilar Yozib oladilar

Avtomobil tuzilishi fan o’qituvchisi: Sultanov A. ____________


6-mavzu: Ko’p tsilindrli dvigatellarning ishlash tartibi haqida tushuncha.


Reja:

1. 1. Ko’p tsilindrli dvigatellarning ishlash tartibi

2. 2. Dvigatelning ishlash usuli.

3. 3. Sakkiz tsilindrli to’rt taktli dvigatellarning ishlash tartibi.

Ko’p tsilindrli dvigatellar.

Avtomobillarga ko’p tsilindrli dvigatellar o’rnatiladi. Ko’p tslindrli dvigatellar tekis ishlashi uchun kengayish taktlari tirsakli valning burilishi davomida ma’lum burchaklardan keyin takrorlanishi kerak yaniy ma’lum vaqt oralig’ida. Bir xildagi taktlarning tsilindrlarda ketma-ket kelishi dvigatelning ishlash tartibi deyiladi. Ko’pchlik to’rt taktli dvigatellarning ish tartibi 1-3-4-2. Bu degani ish yo’li brinchi tsilndrdan keyin uchinchi tslindrda, undan keyin esa to’rtinchi tsilindrda va ohiri ikkinchi tsilindrda bo’lib o’tadi. Ushbu ketma- ketlik boshqa ko’p tsilindrli dvigatellarda ham sodir bo’ladi.

Ko’p tsilindrli dvigatellar bir qatorli va V simon bo’ladi. Bir qatorli dvigatellarda tsilindrlar vertikal joylashtrilgan bo’lsa , V simon dvigatelda ma’lum burchak ostda joylashgan bo’ladi. Zamonaviy 8 tsilindrli dvigatellarning 2 qatorli tsilindrlari V simon joylashtirilib chiqarilmoqda.
Sakkiz tsilindrli to’rt taktli dvigatellarning ishlash tartibi -1-5-4-2-6-3-7-8. Tsilindrlarning ish tartibini bilgach yondrish svechalari bilan o’tkazgich simlarini to’gri birlashtrish, shuningdek, yonilgi o’tkazish naychalarini dizell forsunkalariga to’gri ulash va klapnlarni sozlash mumkin bo’ladi. Dvigatelni chiniqtirish va sinash ishlari maxsus dvigatelni sinash jihoz(3.17-rasm) yordamida uch bosqichda amalga oshiriladi: sovuq, yuklanishsiz issiq va yuklanish ostida issiq. Har bir bosqich ikki qismdan iborat bo`ladi. Masalan sovuq holda chiniqtirish tirsakli valning 400-600 aylmin aylanishlar sonida 15 min, so`ngra 800-1000 aylmin da 20 minut o`tkaziladi.