O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi issn 2181-4732

 
Innovatsion texnologiyalar №1 (29) 2018 y.
73 
TA’LIM VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI/ ОБРАЗОВАНИЕ И 
ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ
ўртача квадратик хатоликлар билан ўлчайдиганларга бўлинади. 
Дастурлар таъминоти, маълумотни сақлаш, узатиш тури ва қўшимча функциялари 
бўйича: 
-механик-изловчи нур; 
-позицияли нур; 
- марказлаштиргич, моторлаштирилган аниқ автоматик йўналтириш; 
- қайтаргични автоматик кузатиш; 
- иденфикатор бўйича қайтаргични излаш; 
- қайтаргичдан радиомодем бўйича дистанцияли бошқариш кабиларга бўлинади. 
2 – расм. Замонавий электрон тахеометрлар. 
 
Топографик съёмкалар анъавий геодезик асбоблар шунингдек замонавий электрон 
асбобларда ҳам бажарилиши мумкин, аммо съёмка услублари аввалгидек қолади. Горизонтал 
ва вертикал съёмкалар кўпинча қутбли усулда бажарилади, бунда электрон асбобларда 
координаталарини топиш аниқлиги юқори бўлади [5].
Масалан, Leyka-электрон тахеометри ТС-600 Швецарияда ишлаб чиқарилган. 
3-расм. Leyka-электрон тахеометри ёрдамида сьемка қилиш. 
 
Асбобни горизонтал ҳолатга келтириш учун асбоб штатив орқали нуқтага ўрнатилади. 
Асбобни ёқиб Menu, кейин Level дастурига кирилади. Экранда бўйлама ва кўндаланг 
учбурчаклар ҳосил бўлганга қадар кўтариш винтлари орқали тўғриланади, кейин PROG –
STATIONGOORD дастурига кирилади. ptnt–нуқта номери, hi–асбоб баландлиги ёзилади. 
X,Y,H маълумотлар, агар хотираси бўлса, Fayl орқали чақириладиагар йўқ бўлса KEYB 
орқали қўлга киритилади ва CONT орқали тасдиқланилади. Кейин йўналтириш учун асбоб 
иккинчи нуқтага қаратилади. PROG-ориентацион дастурга кирилади ва CОНТ орқали 
тасдиқланилади. Кейин экранда Oriyetatsion set ёзуви чизилади. Шундай қилиб асбоб учинчи

---