O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

Санитар обработкаси.

Герметик бошпана ва пана жойдан ташқарида, зарарланган территорияда қолган ҳамма аҳоли, шунингдек зарарланганлар махсус санитария обработкасидан ўтишлари шарт. Санитария обработкаси 2 элементдан иборат:

1. 
   Одамларнинг териси, шиллиқ пардаларини санитария обработкасидан ўтказиш.
   
2. 
   Кийимлар, пойабзал, ҳимоянинг шахсий воситалари ва бошқаларни дезактивациялаш, дегазациялаш ва дезинфекциялаш. Санитария обработкаси РМ, ЗМ ва бактериологик воситаларнинг организмга таъсирини олдини олиш ва тўхтатиш мақсадида ўтказилади.
   

Санитар обработкаси тўла ва қисман бўлади. Аҳоли ўртасида қисман санитария обработкаси ўзига ва ўзаро ёрдам тариқасида, шунингдек санитария постлари ва дружиналари томонидан ўтказилади.

РМ билан зарарланган территорияда қисман санитар обработкаси радиоактив чангларни кийим-бошдан қоқиб ташлаш, пойабзал ва ҳимоя воситаларидан супуриб ташлаш йўли билан ўтказилади. Бунда противогазни ечиш мумкин эмас. Зарарланган жойдан чиққан заҳоти радиоактив чангни супуриб ташлаш ёки қоқиб ташлаш зарур. Бунинг учун плашч, пальто ёки бошқа устки кийим секин ечилади ва уларни РМ дан қоқиб, учраган нарсалар билан супуриб ташланади. Бу вақтда ўзини ва атрофдагиларни зарарламаслик учун шамолга тескари қараб туриш керак.

ЗМ дан зарарланганда қисман санитар обработкасини тезда зарарланган территориянинг ўзида ўтказиш лозим. Қисман санитар обработкаси химиявий моддаларга қарши индивидуал пакет(ИПП) ёки ПХС сумкаси ёрдамида ўтказилади. Кўрсатилган воситалар топилмаганида тананинг очиқ жойларини хлорли оҳак эритмаси, хлораминнинг сувдаги эритмаси ёки дихлораминнинг сув – спиртдаги эритмаси билан тозалаш зарур. Ҳамма кийим заҳарловчи модда буғини ва аэрозолларни шимиб олганлиги сабабли зарарланган жойдан чиқиб олгандан кейин кийимларни ечиб алмаштириб олиш керак. Тананинг очиқ жойларини тозалаб кейин противогазни ечиш мумкин.

Бактериал аэрозоллардан зарарланганда тананинг очиқ жойларини, ҳимоя воситаларини, кийимларини ва пойабзални дезинфекцияловчи эритмада ҳўлланган латта билан артилади. Тўла санитар обработкасини ўтказмагунча противогазни ечиш мумкин эмас.