O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim vazirligi Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika Universiteti Olmaliq filiali

BT-D tizimida reverslash usullari va ulaming mexa- nik tavsiflari. BT-D tizimida dvigatelni quyidagi uchta usulda reverslash mumkin:

1. Yakor toki yo‘nalishi o‘zgarmas bo‘lganda dviga- tel magnit oqimi yo‘nalishini o‘zgartirib (3.9- rasm, a).

2. Yakordagi kuchlanish qutblarini o‘zgartirib (3.9- rasm, b) maxsus avtomatik ulagich qurilmasi — re- versor yordamida.

3. Ikkita qarama-qarshi ulangan o‘zgartgichlar yordamida dvigatel yakoriga qo‘yilgan kuchlanish qutblarini o‘zgartirib (3.9- rasm, d).

Birinchi ikkita usulning afzalliklari bitta ventil o‘zgartgichni qo‘llashdan iborat.

Birinchi usulning kamchiligi revers operatsiyasining cho‘zilib ketishidir. Chunki qo‘zg‘atish chulg'amining doimiyligi katta (1,5s gacha) bo‘lganligi bois revers jarayonida yakordagi kuchlanish pasaytirish kerak. Bunda yakor zanjirida tokning sakrashlari sodir bo‘lmasligi lozim.