O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetining qo‘qon filiali

2. Mikromodullardagi buzilishlar.

Ishlashdagi buzilish – ishlash jarayonida kuzatiladi.

Sekin asta – buzilish eskirish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lib, u mikromodullarda 1000 soatdan ortiq ishlagandan keyin kuzatildi.
To‘satdan buzilish – mikromodullar uchun eng xavli hisoblanadi. U to‘liq buzilish, qisman buzilish, qat’iy va oraliq buzilishlariga ajratiladi.
To‘liq buzilish – ishlash jarayonida kuzatilib, u mikroelementlardagi nuqsonlar oqibatida sodir bo‘ladi.
Qisman buzilish – mikromodullar elektr parametrlarini pasayishi oqibatida chiqadi va ishlash vaqtida tezroq o‘zgaradi.
Asboblarni ishlatishning elementlarini fizik o‘zgarishi yozilarsiz darajada bo‘ladi. Lekin bu o‘zgarishlarni yig‘ilib ma’lum bir vaqt mobaynida elementlar xususiyatlarida sakraydigan o‘zgarishlar hosil qiladi. Bu buzilishlar to‘satdan, tasodifiy sodir bo‘ladi va ehtimollar nazariyasining umumiy qoidalariga rioya qiladi. Mikromodellarda buzilish intensivligi ishlagan vaqtga bog‘liq emasligi sababli, mikroelementlar buzilmay ishlash ehtimolligi quyidagicha ifodalanadi
R_el = e ^{- el-t}

bu yerda, _el - mikroelementlar buzilish intensivligi; t – ishlash vaqti oralig‘i.

Mikroelementlar buzilish intensivligi qiymati bo‘lgan holda, mikromodullar buzilish intensivligini aniqlash mumkin.
_el =_{el 1} + _el2 + …+_{el n}

t vaqt mobaynida to‘satdan buzilishlar bo‘yicha buzilmay ishlash vaqti.

R_R.M = yexR{- (_{el 1} + _el2 + …+_{el n})} bo‘ladi.

To‘satdan buzilish intensivligi mikroelementlarning konstruksiyasi va ishlash sharoitiga bog‘liq bo‘ladi va u avvalo yarim o‘tkazgich asboblar buzilishi bilan aniqlanadi. Passiv elementlar hisobiga buzilishlarning 10 – 20% to‘g‘ri keladi.

Mikromodulllar shonchliligiga qo‘yiladigan talabalar, mikromodilarning o‘z tarkibiga oluvchi apparatlarga qo‘yiladigan talabalar, mikromodullarning o‘z tarkibiga oluvchi apparatlarga qo‘yiladigan talabalarga bog‘liq 5*10^-5 dan 8*10^-5 dan 8*10^-8 buzilish soat oralig‘ida bo‘ladi. Mikromodullar konstruksiyasi yuqori darajadagi ishonchlilikni ta’minlaydi uni ishonchliligini loyixalashtirish va ishlab chiqarish jarayonlarida yanada oshirish mumkin.

Nazorat savollari.

1. 
   Ish jarayonida mikromodullarga ta’sir qiluvchi kattaliklar haqida gapirib bering.
   
2. 
   Mikromodullar uchun buzilishlarning qanday turlari xarakterlidir?
   
3. 
   Quyidagi bilan nima aniqlanadi: R_el = e ^{- el-t}