O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

3. SHTRIX KODLASHNING HUQUQIY ASOSLARI 
Shtrix kodlashning huquqiy asoslari bo‘lib, 1999 yilda O‘zbekiston 
Respublikasida shtrix kodlashni kiritish bo‘yicha ikkita qaror qabul qilingan: 
1) O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi farmoyishi 21 aprel 1999 
yil № 188 «O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqilgan mahsulotlarni shtrix 
kodlash va sertifikasiyaga tayyorlash to‘g‘risidagi choralar», tovarlarni 
sertifikasiyaga tayyorlash va mahsulotlarni shtrix kodlash bo‘yicha kompleks 
tadbirlar rejasi tasdiqlangan. 
Tadbirlar rejasi quyidagilarni belgilagan.
- Ekspertga ishlab chiqilgan tovarlarni shtrix kodlash bo‘yicha ishlarni 
tugatish; 
- O‘zbekiston Respublikasi xududida shtrix kodlash tizimini ishlatilishini 
ta’minlash uchun kerak bo‘lgan me’yoriy xujjatlar, metodik qo‘llanmalar 
komplektini ishlab chiqish; 
- O‘zstandart agentligi xuzuridagi SMSITI ning markazida shtrix kodlar 
original – maketlarini ishlab chiqish bo‘yicha markazni tashkil etish va uni kerakli 
uskunalar bilan butlash; 
- «O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqilgan mahsulot, tovarlarni 
majburiy shtrix kodlash to‘g‘risidagi» o‘rnatilgan tartibda kelishilgan formoyish 
loyixasini tayyorlash va vazirlar mahkamasiga kiritish; 
“O‘zstandart” agentligi buyrug‘iga asosan SMSITI da shtrix kodlash 
markazi tashkil etildi va uning nizomi tasdiqlandi. SMSITI da 1999 yil aprel 
oyidan boshlab shtrix kodlash markazi o‘z faoliyatini boshlagan va u kerakli 
uskuna va programmalar bilan taminlangan. Shtrix kodlash tizimi faoliyat 
ko‘rsatishi uchun o‘rnatilgan muddatlarda kerakli me’yoriy xujjatlar ishlab 
chiqilgan. 
2) O‘zbekiston mahsulotlari ichki va xorijiy bozorlarda raqobatbardoshligini 
oshirish, mahsulot ishlab chiqaruvchini xalqaro tovar raqamlashtirish tizimida 
identifikasiya qilish, iste’molchi huquqini himoya qilish, tovarlarni ishlab 

---

90 
chiqarishni avtomatik hisobga olish maqsadida, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining 1999 yil 1 sentyabrdagi «O‘zbekiston Respublikasida ishlab 
chiqilgan tovarlarga shtrix kodlashni kiritish» to‘g‘risidagi 438 sonli farmoyishi 
qabul qilingan. 
Farmoyishda quyidagilar ko‘zda tutilgan: 
O‘zbekiston Respublikasining tovar ishlab chiqaruvchi va tadbirkorlar 
palatasi qoshida tovarlar va mahsulotlarni identifikasiya qilish markazi «EAN 
O‘zbekiston» yaratish va bu bilan mahsulotni shtrix kodlashtiriladigan tadbirkorlik 
faoliyati ko‘rsatadigan sub’ektlarini registratsiya qilish va xalqaro talablarga 
muvofiq identifikasiya tizimidan foydalanuvchilar faoliyatini metodik boshqarish 
va O‘zdavstandart tomonidan shtrix kodlar maketini yaratish. 
Shtrix kodlashni kiritish bo‘yicha “O‘zstandart” agentligi vazifasi. 
O‘zbekiston 
Respublikasidagi 
tovarlarni 
shtrix 
kodlash 
to‘g‘risidagi 
farmoyishlarga asosan “O‘zstandart” agentligi zimmasiga quyidagilar yuklangan: 
-O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan tovarlarni shtrix kodlash 
tizimini kiritish bo‘yicha yagona siyosat olib borish; 
-O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan tovarlarni davlat shtrix 
kodlar reestriga kiritish; 
-O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq shtrix kodlash tizimini 
qo‘llash tartibini belgilab beruvchi me’yoriy xujjatlar va metodik qo‘llanmalarni 
ishlab chiqarish; 
-Xo‘jalik sub’ektlarni shtrix kodlar original maketlari bilan ta’minlash.